Dikke Van Pale 2.026

 Verwonden

   Blijven

   daas,  stekende (bloedzuigende) vlieg - afbeelding, info  -  Als je gebeten bent door een daas heb je flink veel jeuk :  'As ge gestoke wèèrt dur ’n bliendets hidder grellig veul jeuksel.'    

   Blinde

   Schoensmeer

   1.Blaas   2.Opschepper

   Blazen  -   Bellen blazen :  'Blöskes bloa'eze     '

   Blaar

   Werkjasje (blauw, soms ook grijs gestreept),  zie ook : ' kéil '

 Blood, naakt. Hij heeft een kou gevat. 'Hè hit bloe'et gelege.'  

 Naakt :  'in zenne bloe'ete flikker'    

   Bloothoofds

   Bloeden  -  Plots begon ik te bloeden uit mijn neus:  'Iniens begost ich te bloi'e öt men neus.'  

   Hefwerktuig om betonblokken omhoog te trekken

   Bloem  ( mv. 'blómme' ) , bakbloem  -  In bloem staan:  'Inne blóm stön'    

 Bloemenwinkel

   Bloemkool

     Blauw  -  blauwe steen, arduin:  'Bloo stie'en'  

   Blauwgoed, werkkledij

   Blauwsel om de was te bleken  info ,  afbeelding  ,   zie:  'blèèk'

   Blaasjes,  leugens  - Iemand iets wijsmaken:  'éimand blöskes wèèsmake'   ook: zeepbellen. Zeepbellen blazen. 'Blöskes bloa'ze.'    

   Bloed

   Deuk

   Waden

   Baalkatoen

 Weg, baan

Baard  -  Hij heeft me verslagen:  'Hè hit mich de board afgedön.'  

   cone garen of breiwol, spoel  vk  'bobènke'   bobijntje naaigaren

   Rolletje, spoel, klos, bobijntje  -  Hij ligt op sterven:  'Die'e zè bobènke es wèèd af ! '    

 Boekweit

     Stommelen,  dokkeren van kar met houten wielen

   Boom  -  Hij klom in de boom om de eieren te roven:   'Hè kroop inne boe'em vur de èèr öt te hoale'    

 Schors van boom verwijderen

   Appelschijven in de pan

   Afval, rommel

 Gelijkspel

    Schrokkend eten

   BV (beroepsvrijwilliger),  beroepsmilitair

 Buik. Hij zat op he toilet en 't borrelde overal in zijn buik, en toen kwam het, zoals van een reiger. 'Hè zat op't höske en 't koerkde euveral in zenne böek en tóun kwamp 't, 't war van die'en dunne , gelek ne rèèger.'  Dikke vrienden. 'Twie'e hoan op ienne böek.'  

   1. Wenen 2. Een boer laten - Ik had een maagoprisping en liet een boer:  'Menne zuller véil in, ich moest böeke.'      3. Loeien van een koe

   Buikpijn

   Ruzie  -  Ze maakten ruzie:  ' 't war boel ! ' 

   Onwettig afwezig blijven

   ;Verbindingstuk van molijzers

   1. Boon   2. Boon bij het knikkeren (skeutskéite)

   Afzien

   1. Bonenstaak 2. Lange smalle vrouw

   1 Ineens ,  direct  2. Klop ( 'ne boenk op ur bakkes' )  -  Hij nam zijn aanloop en trapte er grandioos langs:  'Hè péik zennen oanloe'ep en stampde ter boenk langs, ö kót inne loecht ! '    Hij kreeg een flinke klap en toen stopte de te luide muziek onmiddellijk:  'Hè gaf 'm ne boenk mee zoe'e ne boenk van ne petet, en tóun skèèrde da geboenk van da meziek boenk öt.'  

 Zeer grote aardappelen

  Waardeloze prul(len)

   Warmwaterblaas (zie ook: Bus - Bjot )

 Boekweitkoek

   Struik  -  Rooi nog een struik aardappelen:  'Dóut nog ne böest petetten öt.'  

   Buiten

  Buiten gooien, wegjagen

   Paals dialect (het 'Buitings')

 Bewegen

   Boomgaard

   Zigeuner

   Stutten , ondersteunen

   Bodem

 Sterke brilglazen - Hij had een bril met zeer sterke glazen.'Hè ha ne bril mé echt bokalglaskes oan.'  

   Bibliotheek,  bib

   Bakharing

   Hoofd, bol , ook: 'bölle' -  Hij heeft een heel hoge eigendunk:  'Hè hit het hoe-g in zenne bol (bölle)'       

   Zakje   (vk. van 'Bail')

    Kop, hoofd  -  Ze zijn hoogmoedig:  'Ze haan het allemoal hoe-g in hunne bölle. '    Hij is zelfingenomen. 'Hè hit 't hoe-ch in zenne bölle.'  

 Bolleke vkw van Bol

 Binnenste van kemp/hennep werd gebruikt om oa de pijp aan te steken

   Bon Marché, supermarkt. Zestig jaar geleden ging hij maandelijks winkelen in de Bon Marché. 'Sestig joar geleen ging hè moñdelijks winkele in de Bommesjee'    

   Er op los leven, op grote voet leven  -  Losbandig leven:  'hoere en bonzjoere'    

 Bodem

     Bouwen

  Bouwgrond

 burgemeester

   Een zeef met kleine gaatjes in de koffiepot (deze kon ook uit stof bestaan)  -  Wie het langst leeft, krijgt alles:  'Die'en het langst lèèft, kregt de bors en de stróp terbèè'    

   Borstel  -  Onbehouwen tekeergaan:  ' D'r mee de grove borsel doorgón'.      

 Vechten, worstelen, borstelen

   Barst

  Barsten. Die waterkruik is gebarsten, er zit een barst in. 'Die kroeg mé woater es geborste, do es 'n borst in.'    

   1.  Beurs  2. Opvliegend persoon

Bosbessen

   ;Kadergang, – kopgalerij, – voetgalerij

   Borstelsteel

   Driepikkel met takel om posten te rooien 

   Laars ,  mv.  'botte' (laarzen)

   Pak geperst en gebonden hooi of stro:  ' ne bot hoe-i of stroe-i '

   Boter maken door de room in een botervat te slingeren -  Onze hond Blakkie liep buiten in de trapmolen zodat ze binnen konden boter draaien:  'Ozzen hond Blakkie léip böete inne meule as ze bienne an 't botere ware.'  Die twee kwamen niet overeen als ze samen moesten boter maken. 'Het boterde néi tusse die twie'e as ze gelèèk moeste botere.'  

   Ineens - plots  :  'op ne bots'

   Sluitstuk voor en achter op de hooiwagen          afbeelding

   boer

   boerin

 Bovengronds

   Volop - Bovenarms - Met volle kracht. 't Was 'n zware vechtpartij, ze sloegen met volle kracht op elkaars gezicht. ''t War ö grellig gevecht, ze slóuge bovenerms op elkoaners geziecht.'    

 Geul bovenkant om water naar de hooiweide te brengen, om deze te bemesten

   Flink gas geven (zie 'doorpie'eze') ; laat het opschieten:  'Gèft mèr bözze ! '  

   Beurs, geldzakje

   Een nijdig ventje  -   Die kerel kan zo driftig zijn,  hij had weer een woedeuitbarsting:   'Da bözzeke kà pettig zèn;  hè ha wie'er een foerel'

   Knikkerterm:  alles of niets !

   Morsen met waterachtige substantie

   Mier  ,   afbeelding, info

   Mengelmoes

   Onrustig heen en weer bewegen

   Branden

   Brander. De brander van de verwarmingsketel is kapot. 'De branner vanne sjefaasjketel es kapot.'    

   Vrouw die veel uithuizig is

   Veel uithuizig zijn,  uitgaan,  weggaan voor je plezier

   Man die veel weg is

   Vrouw die meestal doelloos van huis is

   Brem

   Brembezem

   Vreemd uitziend vrouwspersoon (ook:  'breemheks')

    Vreemd uitziend vrouwspersoon (zie ook:  'breemgèèt')

   Smeren,  uitspreiden  -  Smeer mij eens een boterham want ik moet nog gaan mest breken: 'Brèèd mich es een snee want ich mót gón mest brèèn'

 Schreeuwen, briesen

    Brievenbus

   breken -  Iets stuk maken:  ' Éit de nek brèke '  

   1.Geschuurd   2. Branderig gevoel

   Loops, bronstig

 Breed.Hoe dat je het ook draait of keert, 't blijft toch 't zelfde. 't Es zoe lank as 't brie'ed es.'  

   Zachtjes regenen

   Geldbriefje  ('e brifke va twintig frang')

   Bovengronds algemeen ploegleider

 Baksteen

   Aansteker. Ik had thuis drie verschillende aanstekers liggen. 'Ich ha thöes draai verskillige brikès linge.'    

   Opticien

    handelaar die drank aan huis levert

   Nogal -  't is vrij laat:   ' 'tes broa  loat '   ;  redelijk onbeleefd:  ' broa  astrant '    

   Braaf

   1. Lap vlees  -  speksnede:  'ne broai spek' &nbsp    ; 2. Kuit (achterkant van onderbeen )

   Braden

   Dubbel wentelploeg

   Zwelling door insectenbeet.Hij had een dikke pukkel op z'n kuit en een klein pukkeltje op 't puntje van zijn neus. 'Hè ha 'n diekke brobbel oppe broai va zè bie'en en ö klèè bröbbelke op 't tupke va zèn neus.'  

   Vals spelen

   Valsspeler

   Iemand die vals speelt

   Vals spel

 Brood

   Broodkar

   Koppig zijn, mokken, pruilen

 Lijn waar spel begint

   Vlies op afgekookte en gekoelde verse koeienmelk

   Steenpuin

   Broeksriem

   Broekzak

   Bangerik

   Broeksnaad (schertsend,   zie ook uitdr. 'kèrmes inne brókstroat')

  Bruiloft

   Braambes

   Kar om bier te vervoeren