Dikke Van Pale 2.026

 Ouderwets

   Oud ( oar , oadst)  -  de oudste:  "den oadste"    , één jaar ouder :  "Ie"e joar oar "  

 Leeftijd

 Slordig aangekleed. t Was vastenavond en ze had zich nogal aangekleed. ""t War vastenoaved en ze ha nogal éit oagestoe"ete."    

   Heel, onbeschadigd  -  Hele dagen:  "oaling daag"   &nbs,  onbeschadigd terugbrengen:  "oaling trúgbringe ! "   p;

   Aan

   Uw vader (ouwe)

   De aarde aantrappelen tussen gezaaide rijen in de groentetuin

Aandeel   - Jef belegde in een diamantmijn, hij heeft er veel geld aan verloren, want men heeft er nooit iets anders gevonden dan kiezeltjes: "Jef hit oandie"ele gekocht van "n diamantmèèn, hè es ter kop en kont an in geskote, want ze hemme noe"et éit oaners gevonne as kiezelstienkes."  

   Ander, elders. Hij had de slechte gewoonte om een ander met de kosten op te zadelen: "Hè had er "n henneke van eweg om den oanere altèè de koste te lötte betoale.   elders is het altijd beter: "Oppen oaner èst altè bèter.  

   Aanhogen,  aanaarden van aardappelen

Aanmodderen  Aanmodderen - (zie ook: "oanfroggele")

 Slecht aankleden -    slecht gekleed: oangefroggeld (oagefroggeld)  

 Ontroerd zijn, aangedaan zijn

  Aanhangen, aanhouden  -  Dat ziet ge van hier:  "Ge kunt "r gón oanhange ! "

   1. Een verhouding hebben 2. Arresteren. Ze houdt aan met de kippenhandelaar die op zijn beurt een relatie heeft met dat poppetje van achter de kiosk. "Ze dóut oan mee die"e kiekekrèmer die"en oanhót mee da pupke van achter de kios."    

   Minnaar

   ;Aankoppelen en afhaken van mijnwagens

 Verdunnen, aanlengen

 Aanladen, aankoeken

 Beginvoor bij het ploegen

 Aanslepen. Ze hebben het laten aanslepen en toen was het te laat. "Ze hemmen "t lötte oansloddere en tóun war "t te loat."    

   Aansteken, besmetten

 Tussenzetsel, kant om ergens tussen te zetten (< Fr. "entre deux")

   Aantrappelen tussen gezaaide rijen in de groentetuin  (ook:  "oandemmele" )

 Sympathie, aantrekkingskracht

 Schoenlepel

 Afwachten, kijken hoe het evolueerd- We zullen nog enkele dagen wachten. "We zulle nog entige daag oanzéin."   

   1.Vrucht van de korenhalm   2. Bloedader

   Aard

  Raar   -   "nen oarige" :  een rare    

   

   Ouders

   Ouderwets

   Avond

’    "s Avonds 

 Avondeten

 Ach, uitroep van medeleven, ach God

   Oog  -  Naar mijn mening:  "in mèn oe-ge"

  In de gaten houden , ergens op toezien Dat koppel komt goed overeen. Hou ze maar in de gaten, dat wordt nog iets "Die twie"e akkedére percéis hie"el góud.  Hóttet in d"oe-g: do komt nog éit van !"

   Oor

   Offeren, ten offer gaan

   1.  Tweedehands 2. Gelegenheid

   Hooghartig, hovaardig  -  Voor dat bekakt volkje moet je wel eens plaats maken, maar daarom je pet nog niet afzetten : "Vur da omhoe-ggevalle volk modder wöl es ónnere vóutöt goñ mer néi ur klak afdóun."    

   Hooghartig, hovaardig

   Onderuit  -  Er stilletjes vandoor gaan :  "d"r stillekes onderöt möeze" ,      listig een lagere kaart uitspelen dan je zou kunnen :  "onneröt spele"    

 Ondergronds

 Naar beneden

 Ondergrond,  beneden in de koolmijn

 Anderhalf

   Let op klemtoonverschil:  1.  In bedwang houden : "ónnerhoon"   2.  Onderhouden :  "onnerhóón"

 Pletten

 Onderlegd

   Onderhemd

   Onderweg. We waren de ganse dag onderweg geweest van Paal naar Tervant,maar we hadden ook veel oponthoudjes gehad. "We haan nen oalingen dag gegon vanne Böeting nó Tervant, mer we haan dan ooch hennig wa kapellekes gehad ónnerwège."    

   Onnozel, onschuldig -  Het is heel toevallig gebeurd, ik kon het niet helpen:  " "t ès hie"el onnu"ezel gebeurd, ich kost er néi an dóun "  ,
     doe niet alsof je van niets weet:  "Hangt néi den onnu"ezelen öt"    

 Met opzet vergissen,met voorbedachtheid

   Vuil, smerig

   Moedwillig  (zie:  "Aspres" )  

 Onthouden

 Onverwachts

   Ook

   Verkwisten

 Opmaken, uitgeven. Ik had een kou gevat. "Ich ha een klets gepakt, of gevange of opgedön."    

 Opjagen. Hij heeft al die praatjes geloofd. "Hè hit "m lötte opdrèèn gelèk nen ölleger."    

 Opgewonden, opgejaagd

 Op elkander gelijken

   Plots

   Opkuisen

   Inmaken, steriliseren, opleggen  ( ovt ich lee op , vd  opgeleed )  -  Ons moeder had kip klaar gemaakt met ingemaakte peertjes :  "Ós ma ha "n kiek vèrig gemakt mee opgelede pirkes."    

   Dweil (zie ook Opnemer - Opnimvod)

   Opnieuw

   Dweil (zie ook: "Opneemvod - Opnimvod")

   Dweil. (zie ook Opneemvod - Opnimvod)

   Bovengrond(s)

 Elders, ergens anders, vreemd  -  Die man heeft een minnares om zijn eigen vrouw te sparen ,zegt hij:  "Die"e vent giet oppenoaner vur zè vrommes te spoare, zit "m."  Van die werd gezegd dat hij vreemd ging. "Van den die"e woord gezeed dat "m z"n pèèp oppenoaner gonk ötkloppe."    

   Kleine hooimijt in de weide, in afwachting tot het hooi werd binnengehaald of in een hooimijt gezet

 Opnieuw

   Opdoen, opscharrelen  -  Ze had ergens een flinke verkoudheid opgedaan:  "Zè had éiverans "n ferm klets opgeskèèrd."  Nu zit ik in de problemen. "Noa zen ich geskore."    Ze heeft op Lummen kermis een liefje gevonden. "Zè hit op Lumme kerremes e léif opgeskèèrd."    

   Verkwisten

 Iets opdringen, aansmeren

 Deppen

   Opzwellen, uitzetten  -  Door ziekte, medicatie ...  verdikt:  "opgesput"      

   Opjutten, aanzetten tot

   Verbranden

   Alles verkwisten  

 Gezeur, gezaag (< Lat. "laten wij bidden")

Het hoge woord voeren -  De minister was ons de les aan "t lezen vanuit zijn verheven positie:  "De mieniester war an "t orére van öt zennen ivoren tore".

   Laadmachine op wielen

   Mijnwagen met gereedschap voor mijnwerkers

   Steenkoolhouwer