Wie er altijd was op haast elke kermis, in oorlogs- én in vredestijd, was Fien Spek. Ze zag er een bazig vrouwmens uit, had  zwarte haren, droeg altijd een zwarte satijnen voorschoot en praatte met een rauwe stem, ze kon het heel goed uitleggen.
Fien woonde met haar gezin in een woonwagen, een ‘kiekas’. Toch was het altijd proper in haar villa ‘Trepkes Op’ en ondanks haar voorkomen had ze een hart van goud.
Haar echte naam was Joséphine Smets, op de wereld gekomen in St.-Truiden in 1902 en gestorven in 1970, in het hospitaal van Beringen Mijn. Ze trouwde met weduwnaar Charel Clymans, een oud-ijzermarchang, en zo kreeg ze er acht zonen gratis bij. Samen kochten ze nog twee dochters en een zoon.
Fien had niet veel plaats nodig op de kermis. Eerst verkocht ze ballonnen in allerlei kleuren en vormen. Ze had enkel een fles gas mee en een stok met een koord waar ze haar ballonnen aan vast maakte. Soms gaf ze al eens een ballon gratis weg aan een arm dutske.

Ook tijdens de oorlog werd er kermis gevierd, vooral in de gehuchten, dichter bij huis en waar de controle van de Duitse bezetter minder was, zo ook in Meelberg. Tijdens die kermis, meestal op dinsdag, organiseerde de boogschuttersgilde van Meelberg haar wedstrijd. Boven op de gèèr werden enkele aardappelen vastgepind en in het midden een aardappel met enkele kippenpluimen. Wie de hoofdvogel afschoot, werd koning voor één jaar. In vredestijd werd dan de nieuwe koning aan zijn woning afgehaald en trok men in stoet naar het gildelokaal. Van de koning werd dan verwacht dat hij trakteerde…  Typisch voor Paal was de wildeman, helemaal in vodden gekleed met een hoed van gebladerte, dat zijn gezicht bijna geheel bedekte. In de stoet werd een jonge berkenboom meegesleept, waar tientallen karamellen aan vastgebonden waren; de kinderen mochten proberen de snoep af te trekken, maar ze moesten wel oppassen om geen kletsen te krijgen van de wis van de wildeman. De kunst bestond er in dat één jongen de aandacht van de wildeman trok, zodat de anderen wel aan de karamellen konden.  

Ivonne, geboren in 1929, woonde met haar ouders tijdens de 2de wereldoorlog in het centrum van Tervant, als buren van de familie Pieters. Het gezin Alenteyns telde 4 meisjes, Ivonne was de derde oudste, en 3 zonen.
Haar vader was molenaar, hij maalde in een zgn. ‘vuurmolen’, die in tegenstelling tot een water- of windmolen aangedreven werd door oorspronkelijk een stoommachine, later een verbrandingsmotor of elektromotor. De familie boerde ook nog wat bij met 2 koeien, klein vee en regelmatig een varken om in hun levensonderhoud te voorzien.
Yvonne voelde zich voor het eerst met de dreigende oorlog geconfronteerd toen er op een dag vele vliegtuigen over Tervant vlogen en de majoor, die bij de familie Pieters verbleef, de opmerking maakte dat het binnen een paar dagen oorlog zou zijn.

(Vorige aflevering:  mobilisatie en vlucht)

Bij onze terugkeer in Paal hebben we van de overbuurman (Prosper Libaers, vader van Mathilde)  melk en vlees gekregen. Die mens heeft ons in het begin in leven gehouden. Hij was niet gaan vluchten en heeft gedurende heel die tijd alle koeien gemolken die stonden te loeien met volle uiers.

Van pa wisten we niks. Die is eerst weken later thuisgekomen. Hij had in Frankrijk gezeten, hij was met een groot-invalide uit de eerste wereldoorlog meegereden. Heel de weg door had hij een grote hesp meegesleurd en die nog mee teruggebracht ook.  Eenmaal was hij tegengehouden omdat hij met zijn snorretje verdacht veel op Hitler leek.

Mariette Vanderheiden (1925- 1984)  was 14 jaar toen WOII uitbrak en zoals elk jong meisje hield zij van romantiek.

Zij woonde in de Paalstraat (nu Buitingstraat)  en na haar huwelijk met Jozef Vanden Eynde, in de Zwanenbergstraat. Tijdens de oorlog bestonden er geen wenskaarten met voorgedrukte teksten zoals dat nu het geval is. Mariette verzamelde tijdens de oorlog  meerdere versjes om Nieuwjaar te wensen en de vriendinnen of haar grote liefde aan te schrijven.  

Uit  haar inmiddels vergeeld schriftje publiceren we enkele van haar verzen , al dan niet zelf gecomponeerd.

Op 10 mei sloeg de familie op de vlucht.  Pa Jef Aerts had grote schrik want hij wist nog hoe brutaal de Duitsers geweest waren tijdens de Eerste Oorlog.  Ze vertrokken samen met alle geburen. Pa had een zak koren op de fiets geladen en daar bovenop zat zijn zuster Jeanne.

De eerste dag geraakten ze niet ver:  tot aan het vliegplein in Schaffen. Kort nadat ze aangekomen waren, kwamen ze terecht in een bombardement door Duitse vliegtuigen. Ze konden schuilen in een Belgische abri, en Leon weet nog dat zijn hele nek vol zand zat door het schudden van de aarde.

De familie Kimpen was eerst niet gevlucht. Hij weet nog dat pa Kimpen buiten stond toen hun stoet  voorbij trok. Ik kan toch mijn koe en paard niet achterlaten, zei pa Kimpen. Ze zijn later toch vertrokken en zo zijn ze doodgebleven in een bombardement. Ze waren beter thuis gebleven, daar waren ze veiliger geweest…