Deze website gebruikt zoals de meeste website cookies om uw bezoek zo aangenaam mogelijk te maken. Wij respecteren hierbij uw privacy maximaal. Indien u verder gaat naar de website staat u de plaatsing van cookies toe. Meer info over ons cookiebeleid - klik hier. -
De geschiedenis van Paal
In deze rubriek vind je beknopt de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van Paal. André Luyten baseerde zich bij het schrijven van de teksten enerzijds op de geschriften van Pastoor Stefan Orye, pastoor van Paal van 1938 tot 1958, gepubliceerd in het Parochieblad en anderzijds op de boeken van Cyriel Brockmans, “Van Buiting tot Paal” en “Beringen, stad en Buitingen”.
Alsof het een nieuwe president van de Verenigde Staten was die in 100 dagen het tij al wilde doen keren, zo vloog Pastoor Jan Notelaers er in 1708 in zijn gloednieuwe parochie Paal in…
Paal werd in 1708 eindelijk erkend als onafhankelijke parochie. De overheid sponsorde in die tijd de kerken nog niet. De gelovigen moesten vooral zelf opdraaien voor de kosten van de pastoor en van het kerkgebouw. Dat is de echte reden waarom die van de Buiting absoluut een eigen parochie wilden en die van Beringen daar niet mee akkoord waren.
Paal werd in 1708 eindelijk erkend als onafhankelijke parochie. De parochie Beringen ging echter in beroep en er kwam al snel reactie vanuit Rome: in afwachting van een definitief oordeel mocht in Paal niets gebeuren dat in het nadeel van Beringen was .
Paal werd in 1708 eindelijk erkend als onafhankelijke parochie. De parochie Beringen ging echter in beroep. Paal en Beringen raakten zo verwikkeld in een proces in Rome.
Paal werd in 1708 eindelijk erkend als onafhankelijke parochie. De parochie Beringen ging echter in beroep. Paal en Beringen raakten zo verwikkeld in een proces in Rome. De Beringenaren verklaarden zich in Rome onverwacht bereid een pastoor in Paal te onderhouden maar de Palenaren waren van oordeel dat dit slechts een schijnmaneuver was.
Na jarenlang getouwtrek besliste men in Rome dat Paal toch geen afzonderlijke parochie mocht worden. Toen de Beringenaren daarop triomfantelijk een mis kwamen opdragen in de kapel van Paal liepen de gemoederen hoog op, niet in het minst tussen de Jan Notelaers en de pastoor van Beringen.
Geschiedenis van Paal - Deel 21: Een anticlimax: Beringen heeft geen geld…voor Paal!
We schreven eerder al dat de parochie Beringen zich, bij de aanvang van het proces in Rome in 1712, totaal onverwacht , bereid verklaarde om in Paal een priester te onderhouden. Uiteindelijk bleek dit het cruciale argument voor de Rota, de opperste rechtbank in Rome, om de onafhankelijkheid van Paal als parochie terug ongedaan te maken.
Geschiedenis van Paal - deel 22: De bocht van Beringen…
In 1716 bleek dat de stad Beringen niet de financiële middelen had om een priester in Paal te betalen en onderhouden. Nochtans was dit een voorwaarde geweest om de zelfstandige parochie Paal terug onder de vleugels van Beringen te brengen.
Nadat in 1716 bleek dat de stad Beringen niet de financiële middelen had om een priester in Paal te betalen en te onderhouden, werd er koortsachtig gewerkt aan een overeenkomst tussen de parochies van Beringen en Paal, een concordaat werd het genoemd.
Na een eeuwenlang conflict wordt Paal in 1716 definitief een afzonderlijke parochie.
Het concordaat dat op 19 augustus door de geestelijke overheid van Paal en Beringen was ondertekend, werd op 26 oktober 1716 eveneens goedgekeurd door de pauselijke nuntius van Keulen.
De herinzegening van de St. Jan de Doperkerk in Paal werd het voorbije weekend met de nodige luister en onder ruime belangstelling gevierd.
Ook de geschiedenis van de parochie Paal die dit jaar 300 jaar bestaat en van het kerkgebouw zelf werd in herinnering gebracht.
Kerk- en parochieteam verdienen alle lof voor de initiatieven die genomen werden en vooral voor de kwaliteit van de diverse vieringen.
Op paalonline werd al uitvoerig bericht over de verschillende onderdelen van het vieringsprogramma.
Wat niet onder de aandacht kwam was het feit dat Paal destijds een bedevaartsoord was.
Paalonline publiceerde hierover al in de reeks over de geschiedenis van Paal.
Volgend bijdrage is gebaseerd op een artikel geschreven door Jef Theunis en gepubliceerd in Kiosk 69 van juli 2012.We hebben de tekst, in verteltrant, letterlijk overgenomen zoals Jef hem schreef in 2012. Jef was een Tervantenaar in hart en nieren zoals zal blijken uit dit artikel.
1808:
De Buiting is een zelfstandige gemeente geworden en heet vanaf dan Paal. Niet iedereen was daarmee tevreden en de bewoners van de Dullaerd, de Ulfort, de Kruisbaan en van Oelen waren sneller in Beringen dan in Paal. Dan waren er nog de markt, de winkels, de kerk en vele andere zaken waarvoor ze toch naar Beringen moesten. Maar in ’t dorp zaten de bazen, dus…. zwijgen.
1830
Er wordt een weg aangelegd van Diest naar Eksel, van Paal dorp door Oelen. Sommigen noemden het de heirbaan. Ze wisten niet beter.
Volkstellingen van vroegere eeuwen vormen een interessante bron van informatie voor wie aan stamboekonderzoek doet en voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van een gemeente in het algemeen. Louis Leten haalde voor paalonline de oudste officiële volkstelling van onder het stof: die van 1796. Zij vond plaats onder het Franse bestuur, en had uiteraard geen genealogisch opzet. Zij diende in de eerste plaats om efficiënt belastingen te kunnen heffen en te kunnen bepalen wie in aanmerking kwam voor de militaire dienst.
We kunnen er evenwel heel wat uit leren: de tellingen waren per wijk (gehucht) georganiseerd, want straatnamen bestonden nog niet, en zijn gegroepeerd per familie. Wie woonde waar in Paal en Beringen in het jaar IV van de Franse republikeinse kalender ? Louis neemt ons aan de hand van het archief van deze volkstelling en oude kaarten naar de hogere regionen van de Paalse stambomen.
In deze tweede aflevering over de volkstelling van 1796 worden de inwoners van Brelaar uit de archieven gelicht. Dat archief bevindt zich in Maastricht, Louis Leten hield voor ons het vergrootglas vast. De burgers zijn gegroepeerd per familie, naam en voornaam, soms het beroep, als er kinderen zijn jonger dan 12, enkel het aantal ...
Heel wat familienamen zijn nog dominant aanwezig hier in Brelaar, misschien treft u nog een verre voorouder ?