Je vindt hieronder alvast de inleiding van het dossier en het standpunt van 'de denktank'. Klik hier om het volledige dossier in pdf te downloaden.

I. De context

ENA[1] is een prioriteit voor de economische ontwikkeling van Vlaanderen 

In het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen wordt het Albertkanaal - in combinatie met de E313- beschouwd als van groot belang voor de verdere ruimtelijk-economische ontwikkeling van Vlaanderen. In 2004 werd een coördinatieplatform[2] opgericht om de activiteiten te sturen. 

Het ENA voorziet de valorisatie van bestaande en de ontwikkeling van nieuwe Gemengde Regionale Bedrijventerreinen[3] langs het Albertkanaal. 

Beringen is één van de 25 erkende economische knooppunten. 

Twee ENA-projecten voor Beringen

Het ENA weerhoudt twee projecten voor bedrijfsterreinontwikkeling op het grondgebied van de Stad Beringen. Het gaat om bijkomende industrieterreinen: Ravenshout-Noord en Tervant. 

Ravenshout-Noord

Het project Ravenshout-Noord werd prioritair aangepakt. De stad Beringen, de POM-Limburg[4] en de LRM[5] sloten op 7 februari 2005 een samenwerkingsovereenkomst met als doel te onderzoeken hoe het projectgebied kan worden ontwikkeld en gecommercialiseerd.  In maart 2008 werd de samenwerkingsovereenkomst uitgebreid  tot 43 ha, de optelsom van het bestaande industriegebied langsheen het Albertkanaal (18 ha), in eigendom van de stad Beringen en het nieuwe project Ravenshout-Noord (25ha). 

Het stadsbestuur heeft de intentie om samen met de andere projectpartners via een privaat-publieke samenwerking (PPS[6]) het bedrijventerrein te ontwikkelen en uit te rusten met wegenis en nutsvoorzieningen. Bedoeling is de uitbouw van een regionaal bedrijventerrein met grotere kavels waarvan een deelzone specifiek zal worden ingericht voor kanaalgebonden bedrijvigheid. 

Het project Ravenshout-Noord zit in een ver gevorderd stadium. Volgens POM-Limburg zouden de eerste industriegronden al in de tweede helft van 2012 kunnen worden aangeboden. Knelpunt hierbij is hoe de ontsluiting naar de N73[7] zal gebeuren. Het meest waarschijnlijke scenario lijkt te zijn dat de N73 slechts zal worden ontsloten om de toegang tot de industriezone Ravenshout-Noord mogelijk te maken. Na enkele lokale protesten is het verzet tegen dit industrieterrein grotendeels gaan liggen. 

Tervant

Het project Tervant, met een bruto-oppervlakte van 56ha en ingesloten tussen de Industrieweg, de Tervantstraat, de Beelkenswijer, en de Petermansstraat stuitte  op heel wat meer tegenstand. De stad Beringen en de inwoners van Tervant wensen slechts een zo beperkt mogelijke oppervlakte op te offeren voor industriële activiteiten met een zo groot mogelijke bufferzone en met een grote selectiviteit bij  de inplanting van industriële vestigingen. Na een beslissing van het coördinatiecomité van ENA verscherpte het stadsbestuur haar verzet en weigert verder alle medewerking aan de ontwikkeling van het project Tervant. Daarnaast komt ook hier een mobiliteitsvraagstuk op de proppen:  Zo wordt in het plan-MER[8] voorgesteld om de Industrieweg af te sluiten voor vrachtverkeer ten zuiden van de aansluiting van het nieuwe bedrijventerrein Tervant om aldus het kruispunt met de Paalsesteenweg en de op- en afrit E313 in Paal te ontlasten. Knopen werden nog niet doorgehakt. 

Veel is mogelijk op gemengde regionale bedrijventerreinen

Op Gemengde Regionale Bedrijventerreinen zijn volgens de stedenbouwkundige voorschriften deze activiteiten mogelijk: productie, opslag, bewerking en verwerking van goederen; productie en distributie van energie;  onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten; op- en overslag, voorraadbeheer, groepage, fysieke distributie en groothandel; afvalverwerking met inbegrip van recyclage; verwerking en bewerking van mest en slib; verwerking en bewerking van grondstoffen met inbegrip van delfstoffen. Zijn niet toegelaten: kleinhandel, agrarische productie en autonome kantoren. 

SEVESO-bedrijven[9] bron van permanente bezorgdheid

Het Ruimtelijk Veiligheidsrapport Bedrijventerreinen Ravenshout, Ravenshout-Noord, Genenbos en Tervant waarschuwt enerzijds in niet mis te verstane bewoordingen voor de bestaande gevaren van de twee Seveso-Bedrijven in de buurt: Borealis Polymers en Prima Gaz. "Het verhogen van de populatie in de buurt ca 2 km van Primagaz zal mogelijk aanleiding geven tot overschrijding van het onaanvaardbaar risico. Het verhogen van de populatie op relatief korte afstand van Borealis Polymers zal tevens mogelijk aanleiding geven tot overschrijding van het onaanvaardbaar risico". Anderzijds wordt de poort opengehouden voor nieuwe Seveso-bedrijven in het midden van het bestaande industriegebied Ravenshout en in het westen van het nieuwe industriegebied Ravenshout-Noord. 

recente initiatieven

Recente industriële realisaties in  het ruime gebied Ravenshout zijn: Machiels Building Solutions, een bedrijf voor houtskeletbouw aan "de lossing" en  een distributiecentrum van 64.462 m² voor Stanley Black & Decker in Tessenderlo. Het wordt het grootste logistieke centrum dat de jongste drie jaar in ons land is opgetrokken.  Verder duiken plannen op voor een verbrandingsoven van het afvalverwerkend bedrijf Bionerga dat samen met Borealis en Dow Chemical de haalbaarheid onderzoekt van een warmtenet en van elektriciteitsproductie. De project-MER lag al ter inzage op het stadhuis van Beringen. Energiebedrijf Eneco heeft interesse om aan het Albertkanaal in Beringen een stoom- en gascentrale[10] (STEG-centrale) te bouwen. De elektriciteitscentrale zou CO2-neutraal zijn en tussen 400 en 800 megawatt opleveren. Het stadsbestuur van Beringen heeft echter beslist om geen industriegrond te verkopen aan Eneco. De geplande elektriciteitscentrale levert te weinig jobs op. 

II. Standpunt Denktank paalonline

De denktank is  er zich van bewust dat het noorden van Paal al van bij de eerste ontwikkeling van industrieterreinen in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw door de aanwezigheid van het Albertkanaal en de autosnelweg E 313 een industriële roeping had en heeft. Deze voorbestemdheid wordt bevestigd en nog versterkt door het ENA-project van de Vlaamse Overheid dat in 2004 het startschot gaf om bestaande industrieterreinen te valoriseren en nieuwe Gemengde Regionale Bedrijventerreinen aan te boren o.a. ook op het grondgebied van Paal-Beringen. 

De gevoeligheid rond milieuproblematieken en leefkwaliteit is sterk toegenomen. Dit is een goede zaak, maar mag niet tot een a priori negatieve opstelling leiden, waarbij elk initiatief in de kiem gesmoord wordt. 

De lokale overheid, de stad Beringen, vermag weinig tegen deze van bovenaf opgelegde en gedirigeerde ontwikkeling. Blind verzet tegen ontwikkeling van bedrijventerreinen heeft negatieve gevolgen. De snel groeiende stad Beringen heeft nood aan bijkomende tewerkstelling voor de bevolking en -via heffingen op de industriële activiteiten- aan inkomsten voor de stadskas. 

De stad Beringen kan door het uitoefenen van druk en via volgehouden overleg de provinciale en gewestelijke plannen bijsturen en binnen aanvaardbare perken houden. De stad Beringen heeft vertegenwoordigers in de POM-Limburg om de dossiers van nabij op te volgen. 

A. De nieuwe Gemengde Regionale Bedrijventerreinen in Paal-Beringen

De ontwikkeling van enerzijds Ravenshout-Noord en anderzijds Tervant moet verschillend bekeken worden. 

1.Ravenshout-Noord

Ravenshout-Noord sluit nauwer aan bij het bestaande industrieterrein langs het Albertkanaal en heeft minder directe impact op de omwonenden dan het geplande industrieterrein in Tervant. Voor het stadsbestuur is de ontwikkeling van Ravenshout-Noord al sinds 2004 prioritair. De stad is uitdrukkelijk geen vragende partij voor de ontwikkeling van een industrieterrein dat de dorpskern van Tervant zou bedreigen en stuurt aan op grondige inperking van de bestaande plannen ter zake. 

De stad Beringen moet al haar invloed aanwenden opdat zeer zorgvuldig zou worden omgesprongen met vergunningen voor industriële activiteiten. Zorg voor mens en milieu dienen te worden afgewogen tegen zorg voor tewerkstelling en inkomsten. De prijs, die de bevolking moet betalen voor de industriële ontwikkeling moet zo klein mogelijk zijn. 

Op het industrieterrein Ravenshout-Noord is geen plaats meer voor bijkomende Seveso-bedrijven. De risico's  voor de omwonenden en de passanten op waterwegen en gewone wegen en voor de bestaande en toekomstige personeelsleden, tewerkgesteld in de bedrijven op de industriezone zelf moeten binnen aanvaardbare grenzen blijven. 

De ontsluiting van het industrieterrein Ravenshout-Noord  naar de N73 moet via het industrieterrein zelf gebeuren, en niet via de Olmsesteenweg. 

2.Tervant

Tervant  mag niet ingesloten en verstikt worden door de oprukkende industrie. 

Op 24 augustus 2012 maakte het stadsbestuur bekend niet langer te willen meewerken met de ontwikkeling van het gewestelijk regionaal bedrijventerrein Tervant. Deze houding is misschien op korte termijn begrijpelijk, maar op langere termijn risicovol en onhoudbaar omdat het stadsbestuur zo elke controle verliest over een project dat mogelijk de belangen kan schaden van vele van haar inwoners. De denktank roept het stadsbestuur van Beringen op om zich niet in te bunkeren in een onvruchtbare egelstelling, aangezien deze houding vrij spel laat aan de hogere overheden om beslissingen te nemen over industriële inplantingen. 

De denktank geeft de voorkeur aan een zeer selectieve industriële ontwikkeling  in een beperkte strook ten noorden van de industrieweg met  een ruime bufferzone om de leefkwaliteit voor de lokale inwoners zo hoog mogelijk te houden. 

Drastische mobiliteitsplannen die de verplaatsingsmogelijkheden voor de lokale bevolking ernstig zouden bemoeilijken zijn uit den boze. Het zware verkeer moet zo maximaal mogelijk afgeleid worden naar de autosnelweg langsheen het onvoltooide  toegangscomplex in Hulst. 

B. Algemeen

• Bij alle nieuwe initiatieven dient de zorg voor mens en milieu vooraan te staan.
• Toenemende geluidshinder en visuele hinder moeten vermeden worden.
• De gevaren van Seveso-installaties, van het transport over de weg en het Albertkanaal, de ondergrondse leidingstraten en de hoogspanningsleidingen moeten beheerst worden en de bevolking moet hierover grondig worden geïnformeerd.
• De bestaande milieuvergunningen moeten strak worden gecontroleerd en gerespecteerd worden.
• State-of-the-art technologie moet verplicht worden opgelegd om de bestaande hinder in te dijken.
• Ruimteverslindende initiatieven met weinig toegevoegde waarde voor tewerkstelling moeten geweerd worden.
• In het algemeen is de denktank van mening dat naast de klemtoon op industriële tewerkstelling op actieve manier op middellange termijn moet gezocht worden naar nieuwe economische ontwikkelingen in de zgn. zachte economie: natuurontwikkeling, toerisme en recreatie en ontwikkeling van handel en diensten in deze context

-------------------------------------------------------------------------------- 

[1] ENA: Economisch Netwerk Albertkanaal, een initiatief van de Vlaamse Overheid om bedrijventerreinen langsheen het Albertkanaal te ontwikkelen

[2] ENA-coördinatieplatform: Het coördinatieplatform wordt voorgezeten door de kabinetschef van de Vlaamse Minister voor Ruimtelijke Ordening en bestaat verder uit afgevaardigde/kabinetsleden van de Vlaamse Ministers bevoegd voor Economie, Openbare Werken en Leefmilieu en medewerkers van de bevoegde Vlaamse administraties (economie, ruimtelijke ordening), de POM's, het IOK en NV De Scheepvaart.

[3] Gemengde Regionale Bedrijventerreinen: Regionale bedrijventerreinen kunnen worden onderverdeeld naargelang de soort activiteiten die er worden toegelaten. Men onderscheidt gemengde regionale bedrijventerreinen en specifieke regionale bedrijventerreinen. Zo zijn er specifieke

regionale bedrijventerreinen voor technologische bedrijven, transport- en logistieke bedrijven, kleinhandel enzovoort..

[4] POM-Limburg: De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg (POM Limburg) voert het sociaaleconomische beleid van de provincie Limburg uit: onderbouwing van de sociaaleconomische strategie en ondersteuning en uitvoering van projecten.

[5] LRM: Limburgse Reconversie Maatschappij. LRM is een investeringsmaatschappij die risicokapitaal verschaft aan groeigerichte bedrijven met een duidelijke Limburg-link

[6] PPS: Een project waarbij er financiële en andere inbreng is zowel uit de publieke sector als uit de private sector.

[7] N73: Een gewestweg, die start in Tessenderlo bij afrit 25a van de A13/E313. Hier is maar een kort stuk van de N73 al aangelegd. Wat de rest van het traject Tessenderlo - Heppen betreft, is het tot nu toe bij plannen en ideeën gebleven.

[8] Plan-MER: MER betekent voluit Milieu Effect Rapport. Er zijn project-MER's en plan-MER's. Een project-MER dient als voorbereiding van een milieuvergunningsaanvraag voor een bepaald project zoals de bouw van een fabriek of het aanleggen van een spoorlijn. Een plan-MER gaat na wat de gevolgen zijn van een bepaald beleid, zoals de ontwikkeling van een industrieterrein.

[9] Seveso-bedrijf: Een Seveso-bedrijf is een bedrijf dat activiteiten ontplooit op het vlak van de behandeling, de productie, het gebruik of de opslag van gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld raffinaderijen, petrochemische vestigingen, chemische fabrieken, aardoliedepots, opslagplaatsen voor explosieve stoffen).

[10] STEG: Een stoom- en gascentrale of afgekort STEG-centrale is een elektriciteitscentrale waarbij twee turbines worden aangedreven. De eerste turbine is een gasturbine en wordt aangedreven door het verbranden van aardgas of door vergassing van steenkool en/of biomassa. De tweede turbine, de stoomturbine, wordt aangedreven door stoom die wordt verhit door de warmte van de gassen van de gasturbine.