Deze website gebruikt cookies

Deze website gebruikt zoals de meeste website cookies om uw bezoek zo aangenaam mogelijk te maken. Wij respecteren hierbij uw privacy maximaal. Indien u verder gaat naar de website staat u de plaatsing van cookies toe. Meer info over ons cookiebeleid - klik hier. -

9 april 2023

Paalonline en de verkiezingen van 2024

In 2024 is het weer zover: al wie wil mag naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen.  Als verre voorbereiding op de stembusgang wil paalonline een aantal artikels die in het verleden werden gepubliceerd in herinnering brengen. De focus ligt zoals altijd op het dorp Paal.
De bezoekers van de website of de facebookpagina kunnen altijd reageren en hun mening ventileren.
Het is de bedoeling van de denktank en paalonline deze artikels uit te smeren over het jaar 2023.  In 2024 starten we met een specifieke informatiecampagne. Daarover zullen we te gepasten tijde informeren.
We starten met een artikel dat we al publiceerden op 30 juni 2011.  Het is getiteld “En het dorp zal duren…” naar het gelijknamige boek van Anton Van Wilderode.

Voor de Dikke Van Dale is een dorp doodsimpel: een dorp is een groep woningen, kleiner dan de stad en zijn bewoners.
Het woord “dorp” is Germaans en zou afkomstig zijn van het Grieks woord “teramnon” wat huis betekent. Dat klinkt al beter: een dorp is de plaats waar je huis staat, waar je je thuis voelt.
Dorpen zijn universeel, je vindt ze overal ter wereld en ze zijn van alle tijden. Ze bestaan ook nog in ons verstedelijkt Vlaanderen, worden hoe langer hoe meer voorwerp van studies allerhande en
onderwerp voor specifiek beleid.
Voor de Franse revolutie was er juridisch qua bestuur een onderscheid tussen het dorp en de stad.  Napoleon maakte dit onderscheid ongedaan. Voortaan waren er in zijn rijk alleen “gemeenten”.
Zo werd ook Paal, dat al een afzonderlijke parochie was, maar als dorp eeuwenlang een “Buiting” van Beringen was gebleven ook een afzonderlijke gemeente. Voor de 1 e maal wordt de gemeente Paal in het besluit van de Franse consuls geciteerd op 9 januari 1802.
Vanaf dan vielen de begrippen “dorp” en “gemeente” samen, maar ook de identiteiten overlapten mekaar ten volle. In Paal vielen in de 19 e eeuw zelfs de dorps-, gemeente- en parochiegrenzen samen. Paal was wel van oudsher opgedeeld in gehuchten zoals, Tervant, Meelberg, Paalstraat, Geenhout, Brelaar enz. met een eigen bloeiend gildeleven. In 1905 werd de parochie Tervant officieel opgericht en in 1964 werd in Brelaar-Heide een eigen kerk gebouwd en startte een lokaal verenigingsleven. De cohesie en het gemeenschappelijk Buitinggevoel tussen al deze verschillende parochies, gehuchten en wijken bleven echter overeind, ook na de fusie van 1976.
Paal ontwikkelde zich in de loop van de 19de en 20ste eeuw van een zuiver agrarische gemeenschap tot een levenskrachtige, qua bevolking exploderende industriegemeente, eerst door de komst van de
mijnnijverheid in de Limburgse Kempen en vanaf de 2de helft van de vorige eeuw vooral door de ontwikkeling en decentralisatie van economische activiteiten over heel Vlaanderen o.a. door de creatie van industrieparken, zoals dat van Paal-Tessenderlo.
In 1976 overspoelde een fusiegolf van gemeenten ons land. Gemeenschappen die van oudsher dorpen waren en gemeente geworden waren, werden samengevoegd tot grotere bestuurlijke eenheden. Er was uiteraard protest vooral vanuit de gemeenten die zich voldoende levenskrachtig voelden om op eigen kracht verder te varen. Paal was daarbij: de voltallige gemeenteraad hierin
gesteund door de bevolking sprak zich uit tegen een fusie.
Maar de fusie werd, ondanks het protest, een feit.
Vanaf dan werd een nieuw administratief- politiek net gespannen over een aantal dorpen in West-Limburg, bestuurlijk verenigd in de nieuwe gemeente Beringen. Het “verteren” van deze fusies nam tijd, zowel voor de inwoners van de dorpen als voor de beleidsmakers van de nieuwe gemeenten.

dorpDe nationale en Vlaamse overheden waren wat geschrokken van de soms heftige reacties van de Vlaamse dorpen tegen de fusiepolitiek. Daarom haastten de beleidsmakers zich unisono om te verkondigen dat een gemeentefusie niet het einde betekende voor de dorpen en hun leefgemeenschappen wel integendeel, de dorpen zouden meer armslag krijgen voor hun specifieke ontwikkeling door de grotere financiële draagkracht van de nieuwe fusiegemeenten.
Meteen werd door de Vlaamse Overheid het “Jaar van het Dorp” ingericht in 1978. De Cultuurraad van Paal, voorloper van paalonline, deed mee en vroeg Cyriel Brockmans om zijn boek “Van Buiting
tot Paal” te schrijven. De beleidsmakers in onze nieuwe fusiegemeente lagen echter niet wakker van kwesties als “dorpsontwikkeling” en “dorpsvernieuwing” maar gaven alle aandacht aan de uitbouw van een nieuw gemeentelijk apparaat, aan het uitwerken van uniforme voorzieningen, regelingen gelijk voor alle deelgemeenten, ze droomden van de creatie van een nieuw centrum enz.
De dorpen werden bijna geschuwd alsof het concurrenten waren van de nieuwe gemeente. In de gemeentelijke externe communicatie werden ze grotendeels doodgezwegen en als het niet anders
kon ,werden ze geïdentificeerd met vage begrippen als: deelkern, deelgemeente, leefkern enz.
Daar waar naar ons inzicht en overtuiging de dorpen van Beringen met hun inwoners en sociale netwerken nog altijd zorgen voor de levenskracht en de dynamiek van onze gemeente , spant het gemeentebestuur zich sinds jaar en dag in om van de fusiegemeente Beringen a.h.w. een “nieuw dorp” te maken met een nieuwe identiteit , nieuwe uniforme sociale weefsels , een nieuw centrum… dat de bestaande van oudsher gegroeide dorpen met al hun specifieke kenmerken moet vervangen.
Gelukkig kadert deze houding van het Berings gemeentebestuur helemaal niet in een algemeen Vlaams of zelfs Europees beleidsplan. Integendeel!
In allerlei studies en beleidsplannen rond gemeenschapsopbouw en vooral plattelandsontwikkeling, wordt de dorpsontwikkeling wel gepromoot en worden allerlei , ook financiële middelen voorzien om
dit beleid concreet vorm te geven en te implementeren. Zo legde Europa zijn visie op dorps-en plattelandsontwikkeling reeds vast in zijn verordening nr. 1698 van 2005, achteraf nog herhaaldelijk
bijgewerkt.
Onze Vlaamse Overheid maakte in uitvoering van deze Europese Verordening een eigen Vlaams beleidsplan ( Programma voor plattelandsontwikkeling in Vlaanderen 2007-2013 PDPO II) waarin
dorpsvernieuwing en –ontwikkeling worden uitgewerkt.
Dat er ook in Paal nood is aan het ontwikkelen van toekomstgerichte visies op de verdere dorpsontwikkeling hoeft geen betoog.  Paal verstedelijkt immers pijlsnel: meer en meer jonge koppels maar ook medioren en senioren van elders komen in Paal wonen. De “vergrijzing “en de “vergroening”(groeiend aantal kinderen) gaan hier nog hand in hand. Maar de nieuwe gezinnen zijn dikwijls minder afhankelijk van het dorp
alleszins voor hun inkomen, maar ook voor familie of vriendenkring. Bepaalde traditionele dorpsfuncties verliezen daardoor aan belang. Het zou jammer zijn indien na verloop van tijd alleen de woonfunctie als “dorpsverhaal “ zou overblijven voor deze inwoners.

Paal heeft dus behoefte aan een integrale visie op dorpsontwikkeling (onderwijs, winkels, horeca, socio-culturele – en sportverenigingen, kinderopvang, speelruimtes, groen, allerlei dienstverlening
waaronder juridische,biodiversiteit, voorzieningen voor gezondheidszorg, voor bejaarden enz.). Het komt er op aan om ook voor de toekomst een attractieve omgeving te creëren voor de inwoners,
jong en oud en hun gezinnen niet alleen met een gevarieerd aanbod van woonmogelijkheden en met aangepaste voorzieningen, zowel maatschappelijk als commercieel (handel en middenstand)maar
ook met een eigentijds, fijnmazig sociaal, cultureel en sportief netwerk en dit alles in balans met een voldoende bereikbaarheid in een aangenaam natuurlijk kader in ruime betekenis.
Kan Beringen zijn dorpen, waaronder Paal daarbij helpen of moeten we blijven wachten “op Godot”? Of misschien op een volgende fusiegolf in het kader van een of andere grote besparingsoperatie in
de staatsfinanciën,waar de nieuwe fusiegemeente, zo hopen we dan, het dan als haar 1se roeping zal zien er te zijn voor de ontwikkeling van haar dorpen.

Laatst aangepast op 9 april 2023
Log in om reacties te plaatsen