Wie in Paal geboren en getogen is voor de jaren ’50 kan zich het “oude dorpsplein” nog wel voor de geest halen. Oude postkaarten en schilderijen kunnen helpen.
Het was een idyllische plaats, deels onverhard met aan de rand hoge bomen en rond “de Steen” struiken. De kiosk was een uitgelezen speelterrein voor kinderen en “de Steen” was zo ongeveer het centrale punt van het dorp. Rond de kerk lag het kerkhof afgeboord met “grillen”. Af en toe dokkerde nog een kar met paard over de kasseien. De kolenstoomtram maakte het plaatje compleet. De tijd van toen weet je...

Later werd het centrum van het dorp en het dorpsplein stilaan volledig opgeofferd aan “koning auto”.

Begin de jaren negentig werd in de schoot van de cultuurraad Paal, de voorloper van paalonline, een werkgroep opgericht die als doel had de doortocht door Paal verkeerstechnisch te analyseren enerzijds en anderzijds de dorpskom terug aangenamer te maken, te “vergroenen” en autoluwer te maken.
De werkgroep met enkele Paalse jongeren kon o.a. putten uit de know how van de vzw Langzaam Verkeer in Leuven. Ze werkte een tweetal jaren aan de voorbereiding van een advies dat aan het college van Burgemeester en Schepenen van Beringen werd overgemaakt.

Toen begon een lijdensweg. Na voorbereidend werk door “Langzaam Verkeer”, duurde het meer dan 10 jaar vooraleer opdracht gegeven werd aan een studiebureau om definitieve plannen voor de doortocht door Paal en voor de aanleg van de dorpskom uit te werken.

Nadat de plannen waren getekend werden in het OC De Buiting infovergaderingen georganiseerd voor alle geïnteresseerden. De belangstelling was terecht groot.
Ondertussen had paalonline de fakkel van de cultuurraad Paal overgenomen. Het studiebureau werd er in de finale infovergadering in OC De Buiting op gewezen dat de adviezen van de werkgroep van illo tempore grotendeels werden gevolgd en verder verfijnd maar dat de aanleg van de dorpskom onvoldoende rekening hield met de voorstellen van de werkgroep en dat van de creatie van een aangenaam dorpsplein niets in huis gekomen was.

Zoals dat meer gebeurt op inspraakvergaderingen werden onze verzuchtingen aanhoord, deels beaamd maar verwezen naar een volgende heraanleg van het dorpsplein.
In 2012 formuleerde de denktank van paalonline in het vooruitzicht van de gemeenteraadsverkiezingen opnieuw voorstellen om het dorpsplein te “vergroenen” en te verfraaien. Deze werden herhaald in het memorandum dat de denktank na de verkiezingen overmaakte aan de onderhandelaars van Spa en CD&V.

Vrij snel na de verkiezingen bleek dat sommige onderhandelaars oren hadden voor de verzuchtingen die leefden in Paal bij een ruim deel van de plaatselijke bevolking. Het inzicht groeide, ook bij de beleidsmakers, dat de creatie van “het evenementenplein” en de parkeerregeling die ervoor werd uitgewerkt een miskleun van jewelste was.

Zo gebeurde het dat in de meerjarenbeleidsplanning (BBC) en al in de begroting van 2014 een bedrag van 100.000€ werd ingeschreven voor de heraanleg van het “evenementenplein”, zoals dat toen door het gemeentebestuur werd genoemd.
In contacten met de bevoegde schepen Jean Vanhees stelde paalonline voor om via B-Magazine iedereen uit te nodigen voorstellen te doen i.v.m. de vergroening en verfraaiing van het “evenementenplein”.
Zo geschiedde. De ontgoocheling bij de bevoegde ambtenaren was vrij groot toen bleek dat uiteindelijk alleen paalonline een constructief, conceptueel voorstel had ingediend.
Dit voorstel was geïnspireerd op een aantal schetsen van een deskundige in de materie. Het werd grondig bediscussieerd in de denktank en weloverwogen.
Het viel, gelukkig, in goede aarde bij de bevoegde schepen en bij zijn administratie. Op basis van het voorgestelde concept werden plannen getekend hoe een en ander concreet zou kunnen uitgewerkt worden. 

Dan begon een tweede lijdensweg.

Je kan niet geloven hoeveel instanties en belangengroepen over zo’n kwestie hun zeg moeten hebben. Daar waar adviezen vanuit de bevolking nogal eens niet ernstig genomen worden, waren de adviezen van deze instanties soms bindend of werkten zij alleszins vertragend.
Er waren ook meningsverschillen. De invulling van het meer autoluw maken van de dorpskom was een punt van discussie in Paal.
Ook binnen het college zelf waren de prioriteiten die door schepenen gelegd werden anders en waren er dus meningsverschillen over de aanleg van het dorpsplein.
Het leek soms wel op een processie van Echternach.
Het siert schepen Jean Vanhees dat hij, nadat alle instanties meermaals waren geraadpleegd, erin lukte om een moeizaam compromis te bereiken binnen het college van burgemeester en schepenen.

Wat werd bereikt?

In 2016 kon eindelijk het licht op groen gezet worden voor de concrete realisatie van dit relatief klein project dat echter een belangrijke impact heeft op de uitstraling van het centrum van Paal en op de leefbaarheid van het dorp in het algemeen.
Na 25 jaar ijveren, proberen opeenvolgende besturen te overtuigen en voorstellen te doen, werd een lang proces, met soms kentrekken van een kruistocht, met succes afgerond.
Paalonline en de denktank onthouden uiteindelijk alleen het positieve eindresultaat. Detailkritiek kan je altijd geven.
Ons inziens werd in dit project door de gemeente, op eigen kracht, met eigen mensen, de rudimentaire voorzet die paalonline gaf, omgezet in een concreet plan en een mooie realisatie, waar we allen samen, bestuur en bevolking, fier mogen over zijn.

Maar er is meer!

Ondanks “de lijdenswegen”, ondanks ervaringen als in een processie van Echternach, leert dit project hoe, ideaal gezien, de realisatie van bepaalde projecten in de toekomst zou kunnen verlopen.

Alle oprechte democraten zoeken naar formules, systemen, oplossingen om het democratisch gehalte van onze lokale gemeenschappen te verbeteren en om de doorsnee-burger meer te betrekken bij het plaatselijk politiek gebeuren.

Het tot stand komen van het vernieuwde dorpsplein in Paal is een voorbeeld van een bepaalde vorm van burgerparticipatie nl. de “cocreatie”: burgers en bestuur werken samen met eigen of ingehuurde deskundigen binnen een afgesproken budget een voorstel van project uit om de dorpsgemeenschap meer leefbaar te maken.
Schepen Jean Vanhees verdient samen met zijn administratie een pluim omdat hij dit moeizaam proces van burgerparticipatie door cocreatie, heeft mogelijk gemaakt en met veel geduld tot een goed einde heeft gebracht.

 lees ook de eerder verschenen artikels in deze reeks: http://www.paalonline.be/cms55/paalnu/de-denktank