Deze website gebruikt cookies

Deze website gebruikt zoals de meeste website cookies om uw bezoek zo aangenaam mogelijk te maken. Wij respecteren hierbij uw privacy maximaal. Indien u verder gaat naar de website staat u de plaatsing van cookies toe. Meer info over ons cookiebeleid - klik hier. -

29 januari 2020

VLUCHT NAAR ZUID-FRANKRIJK: gezin Frans Aerts en Stefanie Thys

LogoPaalinWO2Vorige aflevering brachten we het relaas van de neergestorte Messerschmitt in het veld naast de familie Aerts-Thys. Nu het hele oorlogsverhaal, Elza vertelt… Op 10 mei 1940 woonde dit jonge gezin op de Klitsberg 13 in Paal.

Vader Frans werkte als controleur op de zwarte stoomtram. Het gezin had vijf jonge kinderen: Leon, 10 jaar, Alexander en Felis 8, Maria 3 en Elza amper 1 jaar; moeder Stefanie was hoogzwanger… later komen er nog  4 kinderen bij.  De ochtend van 10 mei zat de schrik er goed in en alles werd voorbereid om te vluchten. Gepakt en  gezakt stonden ze klaar om zo vlug mogelijk te vertrekken

De zwarte stoomtram reed nog onregelmatig op dat ogenblik, maar Frans wist wanneer er een tram naar Diest zou rijden. Van ver zag hij hem afkomen. Hij liet de tram speciaal voor de deur stoppen. Iedereen stapte in, richting Diest. Daar namen ze de trein naar Brussel, overstappen en dan in één keer naar Parijs. In Parijs namen ze de vluchtelingentrein  naar het Zuiden van Frankrijk. Na verscheidene dagen rijden kwamen ze in Toulouse aan. Ze werden er opgevangen door diensten van het Rode Kruis en overgebracht naar een klein dorpje.  In de verte zagen ze Lourdes liggen. Ze werden gehuisvest in een woning in het dorp. In de beginperiode waren ze niet echt welkom en soms werden er al eens rotte tomaten achterna gegooid. Het ergste was de dag dat België zich overgaf, op 28 mei 1940. Toen werden ze beschouwd als verraders.

France map Lambert 93Dit beterde wel na de capitulatie van Frankrijk. Elza leerde als klein meisje lopen in Frankrijk, op 1 juni werd de kleine René geboren. Dat was een hele belevenis in het kleine dorpje. De burgemeester was peter en de vroedvrouw Ivonne was de meter bij de aangifte. Heel de dorpsgemeenschap heeft toen haar goed hart laten zien:  de burgers brachten kleren, eten en een beddeke voor baby René. De familiale verstandhouding is gebleven. Na de thuiskomst was er regelmatig schriftelijk contact met de burgemeester en de vroedvrouw.  Julien Ceunen vertaalde de brieven…

aerts thys huwelijksfotoKaart: France_map_Lambert-93_with_regions_and_departments-occupation.svg Van '40 tot '42 was het Zuiden van Frankrijk 'onbezet' gebied, onder bestuur van het collaborerende Vichy regime.

Rechts:  Frans en Stefanie bij hun huwelijk

 

 

 

In de winter van 1942 kreeg de familie Aerts vreemd bezoek. Een ‘gast’ van Geel was in Paal verdwaald geraakt.  Toevallig kwam hij zich aanmelden bij de familie. Vader Frans was niet thuis en moeder was erg verschrikt door dit vreemd bezoek. Ze ging dadelijk hulp vragen bij hun gebuur, Leon Huysmans. Die kwam direct en ook garde Reynders werd erbij geroepen. Die nam de vreemdeling mee naar het gemeentehuis. Daar kreeg hij eten en mocht hij 1 nacht slapen in het prison. ’s Anderendaags werd hij terug overgebracht naar de instelling in Geel.

Tijdens de oorlog heeft het gezin geen honger geleden. Vader had een grote tuin met een kippenhok en achter het huis lag een veld waar ze koren en aardappelen oogstten. Ze hadden ook goede geburen. Bij Regine Alenteyns konden ze melk gaan halen en ze voorzag hen ook van eieren.

Bij Coleta Bervoets gingen ze botermelk halen en boter kochten ze bij Elodie Deprez. Vader zette de smokkelaars die met de tram meereden onder druk en verplichtte hen telkens een beetje smokkelwaar af te staan, anders zou hij ze overdragen. Je moet niet sterk zijn maar pienter, zo bracht hij geregeld koren en boter mee naar huis.

Ze hadden in de achterbouw  een oven om zelf brood te bakken.  ‘s Vrijdags was het bakdag voor het talrijke gezin.  Het koren lieten ze malen in de windmolen van Jef Huygens op de Totenberg.
De ouders van Stefanie waren landbouwers op Tervant, daar kregen ze meel en aardappelen en groenten.  Op de school in Paal kregen de kinderen vitamines en melk om te versterken.

Wanneer de merchandisetram met een kolenwagon voorbijreed, gooiden kameraden van vader grote brokken steenkool van de wagon. Vader ging die oprapen en zo kon hij het huis verwarmen tijdens de oorlog.

Op een zondag ging moeder Stefanie te voet naar de mis in de parochiekerk. Toen ze terug thuis kwam zat een Duitse soldaat in het huis. De deur stond immers dag en nacht open voor iedereen. Hij sprak moeder aan:  ze moest geen schrik hebben, hij had ook een vrouw en kinderen en wilde graag naar huis. Dan kwam het eruit dat hij grote honger had. Stefanie smeerde een paar boterhammen, hij was tevreden en verdween spoorloos.

Ook de vijand bleek een mens zoals u en ik.

aerts thys goudenbruiloft1

Frans en Stefanie bij hun gouden bruiloft,  onder:  hun talrijk nageslacht bij de ontvangst op het gemeentehuis

aerts thys goudenbruiloft2

Laatst aangepast op 29 januari 2020