Het politieke denken in Beringen werd op vlak van ruimtelijke ordening, tot voor kort, gedomineerd door een beleidslijn die nationaal werd uitgezet, provinciaal bekrachtigd en lokaal algemeen toegepast: ontwikkel Beringen-Centrum en Beringen-Mijn, het zogenaamd kleinstedelijk gebied, tot een “echte stad”. Deze beleidslijn was vastgelegd in de verschillende ruimtelijke beleidsplannen, zowel Vlaams, provinciaal als gemeentelijk.

Deze beleidslijn probeerde een hiërarchie te creëren tussen het kleinstedelijk gebied en de andere dorpen van Beringen. Ze was in het algemeen bedoeld om maximaal de open ruimte te vrijwaren in het “buitengebied” en om de bevolkingsgroei  vooral op te vangen in de steden. Deze doelstellingen, verankerd in het RSV (Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen - 1997) zijn deels mislukt, maar vooral gedateerd door grondig gewijzigde omgevingsfactoren. 

Zij worden nu vervangen door een nieuwe visie vastgelegd in een nieuw wettelijk kader, het BRV (Beleidsplan Ruimte Vlaanderen) .

De denktank van paalonline stelt al vanaf 2012 deze “centralistische visie”, die voor de dorpen van Beringen in het algemeen en dus ook voor Paal slechts een tweederangsrol inhield, kritisch in vraag.

Onze denktank bleef argumenteren en pleiten voor een zogenaamd “polycentrisch“- ontwikkelingsmodel, dat recht doet aan alle leefkernen van Beringen. Dit nieuwe model, dat ook in het nieuwe BRV vooropgesteld wordt voor verstedelijkte dorpen, komt in de plaats van het voorbijgestreefde model van een “kleinstedelijk gebied”. Het moet de dorpen van Beringen ontwikkelings- en groeikansen bieden in functie van de specifieke troeven en eigenschappen van ieder dorp.

Dit nieuwe ontwikkelings- en groeimodel houdt ook rekening met de “knooppuntwaarde” van de verschillende kernen en hun “mobiscore”.  Het model heeft impact op alle beleidsdomeinen zoals wonen, winkelen, ruimtelijke ordening, groenvoorziening, seniorenbeleid …

Een nieuw dorpsontwikkelingsmodel implementeren in Beringen is dan ook werk voor jaren. Het is alsof de uitgezette koers als een tanker moet gekeerd worden. Dit vraagt een volgehouden inspanning  van de bestuursploegen van “nu” en die van “morgen” .

Het nieuwe beleid dat moet gevoerd worden in Beringen zal moeten rekening houden met de nieuwe grote uitdagingen van vandaag (klimaat, veroudering, mobiliteit, corona).

Het voorbereidend studiewerk voor deze ommekeer werd ondertussen aangevat. Het studiebureau “Buur” voert op dit ogenblik, in opdracht van de Vlaamse Bouwmeester en op vraag van het gemeentebestuur, een zogenaamde “scan” uit in heel Beringen. Hierbij wordt ingezoomd op kwesties als bewoningsdichtheid, kernversterking, het behoud van de open ruimte, met het oog op mobiliteit en vergroening.

Na de voorziene inspraak- en debatrondes moet deze oefening resulteren in wat men noemt “een agenda voor ruimtelijke transitie”.

Het eindresultaat wordt een nieuw “Beleidsplan Ruimte Beringen”, een eigen “klimaatplan” en een nieuwe “woonbeleidsvisie”.

Uiteraard zal de denktank van paalonline zich blijven inspannen om deze vertaalslag van grote principes naar concreet beleid, mee te inspireren.

De ontwikkeling van het dorp Paal blijft hierbij ons werkterrein en onze prioritaire zorg. Dit dorp kennen we immers het best. 

Paal was, is en blijft een leefbare en zorgzame biotoop voor de inwoners met een verleden van verbondenheid en geborgenheid en een toekomst boordevol kansen op verdere “ lokale” en “nabije” ontwikkeling in het kader van de nieuwe “glokalisering”.

Gust Luyten