Terugblikkend op dik tien jaar werking van de denktank van paalonline ben ik tevreden over bereikte resultaten en vooral over de opinievorming rond dorpenbeleid waaraan we probeerden te werken.

Starten met een nieuwe vereniging met bovendien een niet-alledaagse roeping is niet gemakkelijk. De territoriale afbakening van ons werkveld, lag wel voor de hand: het dorp Paal, zoals gegroeid door de eeuwen heen, binnen de gemeente Beringen en de regio West-Limburg.

De keuze van inhoudelijke werven nam meer tijd.

De eerste jaren ging de energie vooral naar studiewerk en terreinverkenning.

Een richtinggevende basistekst vormde de nota “Een Paalse strategie op vlak van dorpsvernieuwing en dorpsontwikkeling”( 2012).

De dominante, tot dan toe niet gecontesteerde beleidslijn van de recente bestuursploegen in Beringen, was simpel. Beringen-Centrum en Beringen-Mijn, het zogenaamd kleinstedelijk gebied, moest prioritair ontwikkeld worden tot een “echte stad”, zoals bepaald in de verschillende ruimtelijke beleidsplannen, zowel gemeentelijk, provinciaal als Vlaams.

Deze beleidslijn die een hiërarchie probeerde te creëren tussen het kleinstedelijk gebied en de dorpen van Beringen was bedoeld om maximaal open ruimte te vrijwaren in het “buitengebied” en de bevolkingsgroei in Vlaanderen op te vangen in de steden. Deze doelstellingen verankerd in het RSV (ruimtelijk structuurplan Vlaanderen - 1997) zijn deels mislukt maar vooral gedateerd door grondig gewijzigde omgevingsfactoren. Zij worden nu vervangen door een nieuw wettelijk kader, het BRV (beleidsplan ruimte Vlaanderen) , het “betonstop-verhaal”, dat net niet geïmplementeerd raakte voor de laatste verkiezingen.

De denktank van paalonline trok vooral vanaf 2012 ten strijde tegen deze “centralistische visie” die de dorpen van Beringen in het algemeen en ook Paal  probeerde op te zadelen met een 2e rangsrol.

Aanvankelijk kwam dit over als “vloeken in de kerk”, door "een klein groepje dat de fusie van ’76 nog altijd niet verteerd had."

Onze denktank bleef echter argumenteren en pleiten voor een zogenaamd “polycentrisch “ontwikkelingsmodel. Dit nieuwe model, ook vooropgesteld in het BRV voor verstedelijkte dorpen komt in de plaats van het voorbijgestreefde model “kleinstedelijk gebied”. Het moet de dorpen van Beringen ontwikkelings- en groeikansen bieden in functie van de specifieke troeven en eigenschappen van ieder dorp.

Dit nieuwe ontwikkelings- en groeimodel, houdt rekening met de knooppuntwaarde van de verschillende kernen en heeft impact op alle beleidsdomeinen zoals wonen, winkelen, ruimtelijke ordening, groenvoorziening en bejaardenbeleid…

De dorpsontwikkeling implementeren in Beringen is vanaf nu werk voor jaren. Het is alsof de uitgezette koers van een mammoettanker moet gekeerd worden. Het zal een volgehouden inspanning vragen van de nieuwe beleidsploegen.

De intentie om het nieuwe beleid dat moet gevoerd worden en dat rekening houdt met de nieuwe grote uitdagingen (klimaat, veroudering, mobiliteit) is aanwezig bij de nieuwe bestuursploeg in Beringen.

De denktank van paalonline zal zich blijven inspannen om de vertaalslag van de nieuwe, grote uitdagingen waar we samen voor staan naar concreet beleid mee te inspireren.

De ontwikkeling van het dorp Paal blijft hierbij ons werkterrein, omdat we dit best kennen, omdat het een leefbare biotoop voor zorgzame mensen blijft en omdat het ons nauw aan het hart ligt.

Er is echter nog veel werk aan de winkel voor de denktank. Een nieuwe voorzitter met een vernieuwde ploeg met jongeren en vrouwen kan deze taak ongetwijfeld met volle goesting en daadkracht opnemen.

Gust Luyten