Honderd jaar geleden was ons dorp, zoals in de echte Kempen, bewoond door vooral keuterboerkes, die door hard labeur samen met hun gezin konden overleven.
Jan van den Wehge schreef over onze bekende Palenaar Ludo Laagland, dat hij iets had van de typische Brabantse zwierigheid, speelsheid en soepelheid maar tevens van de stille bezonken bedachtzaamheid van de heikneuter.

Was dit een algemene kentrek van de Palenaren in vervlogen tijden?

Feit is dat de mensen van Paal in de loop der eeuwen, zoals die van andere grensdorpen en –streken, een aantal typische kenmerken ontwikkeld hebben die nu eenmaal plaatsgebonden zijn of die historische wortels hebben.

Er was de eeuwenoude vete met Beringen. Ondanks het feit dat Paal nog integraal tot Beringen behoorde, was vanaf 1239 al een verschillend rechtssysteem van toepassing. De Buiting bleef opgezadeld met het Loonse recht  terwijl Beringen hiervan ontheven werd en het Luikse stadsrecht kreeg.
De strijd, generaties lang, van de mensen van Paal voor gemeentelijke en parochiale autonomie was heroïsch en kraste ongetwijfeld groeven in de harten van vroegere generaties die lang werden meegedragen in de mondelinge overlevering van de autochtone bevolking.

Zou daardoor het identiteitsgevoel in Paal tot op vandaag nog zo goed bewaard zijn?

De reactie tegen het voornemen van het stadsbestuur om de postnummers, een symbool van eigenheid en identiteit, te elimineren, was in Paal dan ook heftig en algemeen.

Onze ligging op het snijpunt van drie provincies had ook een weerslag op ons dialect dat vrij uniek is. Een grondige studie zou duidelijkheid kunnen verschaffen over de oorsprong van de specifieke klanken in ons dialect die de Palenaar onderscheiden van de inwoners van alle omliggende dorpen.

Paal heeft ook al lang een eigen "hinterland", buiten de dorps- gemeente- en provinciegrens. Er is een soort broederband met Gestel, Meldert, 't Roth, de Vleugt, de Zwarte Ring, Hulst...die zich o.a. vertaalt in winkelgewoontes , cafébezoek, deelname aan verenigingsactiviteiten en partnervorming.

De boeren van Paal trokken tot het midden van de vorige eeuw met hun biggen, varkens en runderen naar Diest om ze daar te verkopen.
Is mede daardoor de gewoonte gegroeid om voor niet courante aankopen eerder in Diest te gaan winkelen dan in Beringen?

Kortom Paal heeft ook nu nog een aantal specifieke kenmerken als dorp die je niet of minder terugvindt in de andere dorpen van Beringen.

Maar de tijd stond hier niet stil en veranderde alles snel.

Op honderd jaar tijd evolueerde ons dorp van een 100% boerendorp naar een snelgroeiend verstedelijkt dorp met een stevige industriële ruggengraat, een nog breed ontwikkeld handelsapparaat en met een aantal voorzieningen en activiteiten die ons dorp een uitstraling en attractie geven tot ver buiten Beringen.

De lopende zomer toonde aan dat Paal ook een erg levendig dorp kan zijn op warme zomeravonden.

In de aanhef naar de gemeenteverkiezingen van 2012 stelde de denktank in een strategische nota dat Paal wilde uitgroeien tot "een open modeldorp van de 21e eeuw".

De vraag rees toen welk soort dorp we in de verdere toekomst wilden worden of blijven.

Vastgesteld werd dat Paal heel wat troeven heeft om binnen de huidige schaal op vlak van bevolking verder ontwikkeld en vernieuwd te worden, zodat het kan uitgroeien tot een dorp waar zorg voor jong en oud in een duurzame, gezellige en geborgen omgeving, de karakteristieken worden van een bijzondere aangename woon- en leefomgeving.

De denktank deed allerlei concrete voorstellen om van Paal een kindvriendelijk dorp te maken, een dorp dat zijn bejaarden activeert, dat nog groener kan gemaakt worden, met een bloeiende handel en een up to date dienstenaanbod, een dorp dat zorgzaam is voor zijn jongeren en ouderen en dat ten slotte zijn (betonnen) kern fors moet vernieuwen.

Nu we met rasse schreden naar "halfweg" de volgende verkiezingen lopen, wordt het stilaan tijd om een eerste balans te maken van de realisaties van de stad Beringen in Paal tijdens deze beleidsperiode.

Dat is echter stof voor verder studiewerk van de denktank en voor gepaste commentaar.

Er is nog werk op de plank!
Gust Luyten