Luc Savelkoul bracht 2 lezingen over de schat van de Klitsberg. Ja begon hij, we hadden een stuk grond gekocht in de Klitsbergstraat en daar gebouwd. In 1961 zijn we verhuisd en sindsdien is de schat van de Klitsberg: Mijn vrouw! Dat was het bedankt voor uw komst en tot een volgende keer. Alle gekheid op een stokje.

In 1905 is er door werklieden bij het rooien van bomen op een aarde kruik gekomen waarin een doek met iets in zat, door aan het daglicht blootgesteld te worden verpulverde de zak en zag men dat er munten in zaten. Zilvermunten met beeltenissen op van Romeinse keizers een 500 à 600 stuks. Waar is de schat toen gebleven en hier begint het opzoekingswerk van Alex Vanroosbroeck en Luc Savelkoul. We gaan niet in detail treden maar de foto’s van de presentatie vertellen alles. Meermaals herhaalde Luc dat ze geen historicus-sen waren. Wel 2 echt geïnteresseerden om te zoeken naar verklaringen. Bij elk gevonden element werd ook de auteur hiervan vernoemd, en met de informatie die men had een verband gezocht zodat ze, met bijna grote zekerheid  hun stelling konden verantwoorden. Het werd geen natte vingerwerk. Hoe men alles nauwgezet opgezocht en linken gelegd heeft. Hierboven staat dat er een 5à600 munten gevonden waren, op zekermoment vond men in een tekst dat er tijdens WO1 1200 muntstukken verkocht werden voor 1 BEF. Wat was nu juist? In het boek van Buitingen naar Paal van C. Brockmans nu juist?  Opgezocht en zo kwam men bij de wetgeving van toen en kwam aannemelijk dat als men een schat vond op eigendom van jezelf deze volledig voor je was, vond je een schat op andermans eigendom was de helft voor de eigenaar van de grond en de helft voor de vinder. Dus had men heel correct gehandeld en zijn er 600 munten aangegeven en 600 stuks gehouden. Ook de precisie van hoe de muntstukken van beeltenissen van de Keizer met de middelen van toen waren gemaakt was echt bewonderingswaardig. In het Gallo-Romeinsmuseum heeft men de muntenstukken een voor een gescand en er de naam van de Keizer en de nodige gegevens erbij vermeld. En zo hebben Alex en Luc hun keuze gemaakt van de muntstukken welke men graag voor 1 dag nog een keertje in Paal had. Dit was geen probleem, ze werden gebracht en met handschoenen aan uitgestald in de volledig doorzichtige tentoonstellingsbakken welke paalonline wilde lenen van Essec maar ze niet allen mochten lenen maar ook houden.  Aan de muur stonden ook 2 grote borden met de beschrijving van de regerende Keizers.

Regelmatig kwam ook het raadselachtige Meelbergske’ terug en zou dit in het tweede deel ook nog doen. ’t Meelbergske een natuurlijk bergske? Een uitloper van de Klitsberg? Een Tumulusbergske? (ps. heb vroeger dikwijls gehoord dat men dacht dat er een koets in begraven /verstopt had)  Feit is dat er op oude kaarten ’t bergske er steeds opstond als een mooie cirkel en men bij het afgraven van ’t bergske nergens iets vermeld heeft van wat het zou geweest zijn.

 In het tweede deel van de uiteenzetting ‘de Heirbaan’ Diest – Paal – Peer. Om dit  goed te kunnen uitpluizen had men Jef Geboers erbij betrokken, als gepensioneerd militair is hij echt bezig met oude kaarten te vergelijken met de kaarten van nu en zo heeft hij dan ook een grote rol gekregen. Al dadelijk kreeg men bevestiging dat het geen heirbaan was maar wel een weg van Diest via Paal en in Stal splitste naar Roermond en Peer. In de rand hiervan even een noemenswaardige vermelding: ondanks de vele heirbanen in Rome zijn deze pas via Appia -Unesco Werelderfgoed 2024 als werelderfgoed erkend. Hier heeft men de conclusie gevormd dat het voorwerp van onderzoek is gedefinieerd als “het tracé van ‘de antieke weg’ van Diest naar Peer” en dus geen Heer/Heirbaan Diest – Peer. In Stal was er een grote paardenstalling waar Valentijn de eigenaar was. Zo is de nam Stal genoemd naar de afspanningen en de paardenstallen en de Valentijnstraat naar Valentijn welke er de Herberg/postpunt waar men ook kon overnachten ‘de  Valentijn’ had. Zo zijn er nog meerdere namen vernoemd naar de Antieke weg Diest – Paal - Peer leerde ze van de heemkundige kring Koersel in Paal liep ze via ’t nu Roth en Schaffensesteenweg langs de Krijnisterstraat achter de Noorderflank van de Klitsberg (vindplaats van de muntschat, ’t Meelbergske en de Lijsterstraat in de Atlas de Buurtwegen 1841 vernoemd als Buurtweg nr1 ‘Weg van Diest naar Exel welke nu nog gedeeltelijk is zoals in deze tijd. Ook zijn er verschillende Romeinse voorwerpen gevonden geweest langs de Antieke weg. ?Hebben ze hier verbleven of op doortocht? Feit is wel dat men, zoals pas op het B plein van KFC Paal-Tervant veel opgravingen doet vooraleer de werken mogen starten. Door deze gegevens allemaal naast elkander te leggen heeft men het zeer vermoedelijke tracé van de weg kunnen vastleggen. In een later verder uit te werken oefening rond de ca 200 huidige straatnamen die Jef zo heeft gevonden zal het dan ook nog uitgegeven worden. Om te eindigen haalde Luc nog aan dat er, nu nog steeds, veel buurtwegen en kerkenpaden verdwijnen. Gelukkig komt er soms er ook nog eentje erbij, zo heeft paalonline voor  Gust wie hier vandaag zeker ook nog graag erbij was geweest, in Mei zijn 'petteke' het Gust Luytenpetteke genoemd. Zeker de moeite om dit eens te nemen om de Klitsberg op te wandelen.

Paalonline en zeker Alex Vanroosbroeck, Luc Savelkoul en Jef Geboers proficiat met het geleverde werk dat jullie presenteerde voor 2 keer meer dan 40 personen en daartussen waren er ook nog meerdere tussen de 2 lezingen door komen kijken naar de Muntschat van de Klitsberg. AC