Met de denktank van Paalonline wilde men nieuw leven brengen in OC De Buiting, nu de meeste optredens en vertoningen in het Casino doorgaan. Het idee: Palenaren die iets bijzonders hebben bereikt in de kijker zetten. Mensen die met hun werk of passie iets betekenen — echte “Böetingse Kastaars”.
Voor de eerste editie viel de keuze op Eddy Vandepoel, cineast en technisch talent van de Hei. Luc Savelkoul mocht de spits afbijten en kondigde hem aan, niet zonder eerst kort te schetsen wie Eddy is: een handige technicus, maar vooral een man met een groot hart voor film en geschiedenis met een uitermate interesse voor WO II.
Eddy begon ooit bescheiden met korte filmpjes, maar groeide al snel uit tot een bedreven filmmaker. Zijn grootste passie lag bij de lokale geschiedenis, en vooral bij het verhaal dat velen nog altijd raakt: het bombardement van Beverlo.
Zijn eerdere documentaire “Mei ’44 – 60 jaar later” kreeg nu een waardige opvolger: “Mei ’44 – 80 jaar later”, gerealiseerd met Focus History.
Een goed gevuld OC De Buiting keek ademloos toe hoe de feestvreugde in de Zuidstraat — een gouden bruiloft op 10 mei — in amper twee dagen omsloeg in tragedie. Op 12 mei 1944 veranderde de buurt in een hel. Beverlo, Beringen-Mijn en Leopoldsburg werden zwaar getroffen. Huizen verdwenen, families werden uit elkaar gerukt.
In de documentaire zien we getuigen — sommigen die het als kind meemaakten — hun verhaal doen. Het verdriet zit, tachtig jaar later, nog altijd dicht onder de huid. Mensen die even stoppen met praten omdat de herinnering te zwaar wordt. Een vader die zijn gezin probeert te beschermen met enkel een parasu, die wonder boven wonder de bomscherven tegenhoudt. Maar ook het hartverscheurende moment waarop hij zijn jongste zoon, gewond in bed, naar de dokter draagt — te laat, doodgebloed tijdens het wachten in de lange rij. Zulke verhalen maakten de zaal muisstil.
Eddy bracht ook beelden van de begrafenisplechtigheid: rijen kisten, de geur van de dood die in de lucht hing. Acht RAF-bemanningsleden kwamen eveneens om toen hun Lancaster LL792 neerstortte boven de Zuidstraat. Jaren later werd één motor teruggevonden in het moerasgebied, zorgvuldig opgegraven en gerestaureerd. Vandaag vormt hij het hart van een herdenkingsmonument in de inkomhal van De Kardijk Beverlo — ingetogen, zonder grote woorden, enkel een eenvoudige gedenkplaat.
De film toonde ook hoe de vergissing van 12 mei gebeurde: de geallieerden mikten op het kamp van Beverlo, maar troffen per ongeluk de woonwijken van Beverlo en Beringen-Mijn. Tachtig burgers lieten het leven. Twee weken later, op 28 mei, kwam een nieuwe golf van 334 bommenwerpers terug, ditmaal met de juiste coördinaten. Toen sneuvelden honderden Duitse soldaten, maar ook opnieuw burgers. In Leopoldsburg werden 19 doden geteld. Eén graf bevat zeven kisten: vader, moeder en vijf van hun zes kinderen. Een beeld dat blijft nazinderen.
Eddy en zijn team reconstrueerden minutieus hoe het kon mislopen. Oude documenten, technische schema’s en het logboek van een navigator bewezen dat de markeerbommen verkeerd vielen door een radarverwarring en Duitse stoorsignalen. Zo werd “Mei ’44 – 80 jaar later” niet alleen een eerbetoon, maar ook een vorm van historisch onderzoek.
Toen de aftiteling liep, bleef het publiek nog even stil zitten — om alles te laten bezinken. Daarna volgde een warm applaus voor Eddy Vandepoel, die met zijn respectvolle, sobere aanpak het verleden tastbaar maakte. Dankzij hem, Focus History en vele vrijwilligers blijven deze verhalen bewaard, zonder sensatie, maar met eerbied voor wie er niet meer is.
Als afsluiter kreeg Eddy uit handen van Jan, voorzitter van Paalonline, een bierkorfje en vooral veel lof. Een welverdiend eerbetoon aan de eerste Böetingse Kastaar.
Het was een sterke start van deze nieuwe reeks avonden in OC De Buiting.
De volgende Kastaar, Marc Robben, komt op vrijdag 7 december met “Rare Gasten – Beelden in de rand”.
Houd de kalender van Paalonline in de gaten — er volgen nog meer avonden vol bijzondere verhalen van eigen bodem.AC
