Paal kreeg deze week het bezoek van de Belgische vertegenwoordiger van “Rural Alliances” , een Europees project over nieuwe samenwerkingsvormen in de dorpen.

Binnen dit project wordt gebouwd aan een instrument om de leefbaarheid van dorpen in kaart te brengen.

Het project zoekt nieuwe wegen om gekende uitdagingen op te lossen: het gebrek aan middelen, het verlies aan sociale samenhang, het verdwijnen van jobs, het tekort aan beleidsaandacht.

Eén onderdeel van het project is de beschrijving van de levendigheid van een dorpsgemeenschap. Om dit in beeld te brengen is door wetenschappers een vragenlijst opgesteld. Uit de resultaten willen de initiatiefnemers ook nuttige informatie halen voor de opbouw van een dossier rond “dorpenbeleid”.

Een delegatie van “paalonline”  en van  de “Landelijke Gilde” van Paal besprak samen met Karel Lhermitte van de "Plattelandsacademie” de vragenlijst.

We ontdekten samen dat in Paal al bij al nog heel wat verenigingen op de meest uiteenlopende terreinen actief zijn.  Er worden in Paal nog tal van activiteiten georganiseerd die regelmatig druk bezocht worden. De aanwezige infrastructuur gaande van het O.C. over de parochiezaal tot de 6 gildezalen, wordt alleszins vrij intensief gebruikt.  Paal heeft 3 bloeiende schoolgemeenschappen, nog stevig geworteld in onze dorpsgemeenschap.

We probeerden samen met de enquêteur te achterhalen welke activiteiten voor welke doelgroepen succesvol zijn en hoe je “locals” al of niet in verenigingsverband kan laten samenwerken aan bepaalde projecten. De enquêteur was eerder verrast dat Paal, een erg uitgestrekt en relatief dicht bevolkt dorp met meer dan 11000 inwoners, met veel industrie en weinig landbouw, toch een vrij uniek project zoals “Het schoonste Plekje van de wereld” dank zij de samenwerking met een breed spectrum van verenigingen, kon organiseren.

Hij was ook sterk geïnteresseerd in de huidige concrete werking van paalonline, als onafhankelijke website, die niet alleen informeert over al wat er in Paal georganiseerd wordt maar ook een aantal thema’s inhoudelijk opvult. 

Vooral het studie- en lobbywerk dat door de “Denktank” wordt verricht  m.b.t. de toekomst van het dorp levert toegevoegde waarde voor de website en voor het dorp in zijn geheel, zo werd gesteld.

Tot slot moesten we enkele, eerder moeilijke, vragen beantwoorden.

Wat willen jullie absoluut koesteren via paalonline en via de verenigingen?

De verbondenheid tussen de mensen, was het eensgezinde antwoord.  Het wordt echter van langsom moeilijker om dit effectief te realiseren in een sterk groeiende gemeenschap.  Via paalonline en de nieuwe sociale netwerksites, lukt dit echter nog relatief goed, zij het dat vele contacten eerder virtueel zijn en blijven.

Wat zien jullie als grootste bedreiging voor het dorp Paal?

Het centralistisch beleid van de huidige bewindsploeg in Beringen, die alleen inzet op stadsontwikkeling en geen inzicht heeft in een te voeren dorpenbeleid, laat staan dat ze dit zouden opgenomen hebben in de meerjarenplanning voor de huidige bestuursperiode, zo oordeelden de aanwezigen.

We zijn erg benieuwd welke resultaten deze enquête oplevert in andere dorpen van ons land en vooral ook in andere Europese landen.  Laat ons hopen dat we er kunnen uit leren, met het oog op de verbetering van onze eigen werking.

Terwijl we samen deze vragenlijst bespraken, moest ik onwillekeurig terugdenken aan een voorval op een communiefeest vorige zondag.

Ik vroeg aan de overgrootmoeder van een communicant, een vrouw van meer dan  90 jaar uit Beverlo die nog kwiek is en bijzonder helder van geest: “En hoe is ’t in Beverlo?” “Och”, zei ze, “Bjèvel es doewet!”

Even stond ik perplex. We kennen de winkelkwestie in Beverlo en met de scholen is er ook iets aan de hand. Maar Beverlo heeft nog een bloeiend verenigingsleven en de infrastructuur is up to date. En toch was de vrouw categoriek.

Kennen we onze dorpen voldoende om te weten wat er echt leeft in de hoofden en de harten van de mensen?

Ook in Beringen, Koersel en Paal hoor je immers regelmatig noodkreten.

Zijn de mensen die zich inzetten in de dorpen van “groot”- Beringen moedeloos aan ‘t worden? Voelen ze zich gesteund of eerder aan hun lot overgelaten, misschien zelfs tegengewerkt?

Zo ja, dan is het hoog tijd om de koppen bijeen te steken en een gesprek op te starten “van dorp tot dorp”.

Beverlo.net, Koersel-online en paalonline organiseren  midden juni een eerste netwerkbijeenkomst in het kader van een “Meet en friet-project”.   Naast de bestuursleden van de drie organisaties zijn ook geïnteresseerde personen en vertegenwoordigers van verenigingen uit Beringen, Beverlo, Koersel en Paal uitgenodigd.  Bij een frietje en een drankje stellen de drie verenigingen hun werking en aandachtspunten voor en wordt er een verkennend  gesprek opgestart over de rol die een website kan spelen in een toekomstgerichte dorpsontwikkeling.

Ik hoop dat inwoners van Beringen, Beverlo, Koersel en Paal, in respect voor mekaars eigenheid, op termijn tot gemeenschappelijke inzichten kunnen komen over een nog te ontwikkelen dorpsstrategie.  Samen kunnen we zoeken naar antwoorden op de vraag hoe we onze dorpen terug kunnen “reanimeren” indien nodig. Vooral het organiseren van een zoektocht naar middelen en mogelijkheden om onze leefgemeenschappen verder te dynamiseren tot buurten, wijken en dorpen waar de verbondenheid tussen de mensen behouden blijft of terug mag groeien, lijkt een bijzondere uitdaging voor de eerstvolgende jaren.

Wachten op “betere tijden”  kan, mijns inziens, helaas niet meer…

Gust Luyten