Heeft Beringen een schaalprobleem?

In Nederland is het uitgangspunt van de nieuwe regering Rutte dat gemeenten ten minste 100.000 inwoners moeten hebben om echt efficiënt te kunnen werken. Regelmatig zijn er dan ook Nederlandse gemeenten die op vrijwillige basis beslissen om te fusioneren. 

Recent nog, op 1 januari 2013, ontstond de gloednieuwe gemeente Molenwaard (30.000 inwoners) door samenvoeging van de Zuid-Hollandse gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland. Een van de redenen om te fusioneren was om een beter “dorpenbeleid” te kunnen voeren.

Omdat de beleidsverantwoordelijken van de verschillende gemeenten die fusioneerden het niet eens geraakten over de creatie van een centrum en over de inplanting van een nieuw gemeentehuis werd een creatieve oplossing bedacht: geen centrum of een stenen gemeentehuis meer maar een virtueel, mobiel gemeentehuis. De ambtenaren van Molenwaard kunnen dankzij een verregaande digitalisering (voorbereid vanaf 2009) mobiel werken, hetzij thuis, hetzij in een of andere openbare locatie. De besparingen die zo gerealiseerd worden maken het bijvoorbeeld mogelijk dat de gemeente (op proef) de paspoorten en identiteitskaarten die via internet worden aangevraagd, thuis bezorgt. 

Het coalitieakkoord dat na de verkiezingen van 21 november 2012 gesloten werd op 29 januari 2013 jl.  tussen de SGP, het CDA, de CU en de PvdA is een pareltje op vlak van visie op een hoopvolle toekomst voor alle inwoners van de gemeente met zijn 12 dorpen en een stad(je). Ik licht er slechts één deeltje uit: “Actieve zelfstandige gemeenschappen (dorpen en stad) en kleinere sociale verbanden zoals verenigingen, nemen en krijgen meer ruimte om zelf vorm te geven aan de kwaliteit van hun leven en hun leefomgeving… Een doe-democratie waarbij de gemeente participeert in de initiatieven van de inwoners en daarbij niet langer bepaalt als enige wat beleidsmatig goed is maar waarbij de inwoner dit zelf steeds meer zal bepalen…” 

Het klinkt als muziek in de oren van een wakkere burger. 

En hoe zit het in Beringen?

Heb jij al een wervende tekst over het coalitieakkoord gelezen op de website van de gemeente? Wat is de visie van het nieuwe gemeentebestuur op de toekomst van de mensen in Beringen, Beverlo, Koersel en Paal? 

In de krant lees ik dat er gesnoeid wordt in alles en nog wat. De kas moet kloppen en blijven kloppen. Zo moeten alle goede huisvaders dat toch doen. Tot dusver geen probleem. 

Vooral belangrijk is dat je tegelijk ook visie probeert te ontwikkelen op een hoopvolle toekomst voor zoveel mogelijk mensen van je gemeente zowel in de dorpen als in de stad. 

We zijn begin februari en ik heb nog geen weet van een globaal visionair plan m.b.t. het innoverend beleid dat zal gevoerd worden.  Als burger weet je alleen dat de gemeenteraad instemde met diverse belastingsverhogingen en dat er een afvloeiingsplan klaar ligt voor het gemeentelijk apparaat. De achterliggende visies over wat we gaan doen met de vrijgekomen middelen voor dienstverlening en projecten in heel de gemeente, zijn (nog) niet bekend. 

Dit wekt argwaan en roept allerlei vragen op. 

Wat is er aan de hand? In oktober was de gemeente Beringen, zo werd gesteld op het slotdebat in Paal, een voorbeeld op vlak van financieel beleid. Ook de projecten die op stapel stonden konden de gemeentefinancies niet ontwrichten. 

Wat is er plots fundamenteel veranderd? 

Wat maakt dat de uitgaven in 2013 en volgende jaren uit de pan swingen? 

Overstijgen het be-Mine – verhaal en de plannen om van Beringen in de toekomst een stad te maken met een gewestelijke functie de financiële draagkracht van het huidige Beringen? De voortdurende economische crisis in het algemeen en de Limburgse tewerkstellingscrisis in het bijzonder zullen daar ongetwijfeld niet vreemd aan zijn. Dit zijn nieuwe gegevens voor de beleidsmakers. 

Is het huidige “vehikel Beringen” dan nog wel geschikt om deze projecten te realiseren, zonder dat de rest van de gemeente in de kou blijft staan? Of moet West-Limburg misschien op zoek naar een substantieel grotere gemeente die wel voldoende draagkracht heeft? 

Is het gezond dat Beringen zich nu qua dienstverlening langzaam tot een basisniveau (wat is dat?) moet uitkleden, vooral binnen de dorpen, om gewestelijke of provinciale projecten, opgezet in economisch florissantere tijden,  te kunnen financieren? 

Is er naast de investeringen in reuzenprojecten in het kleinstedelijk gebied nog financiële ruimte voor kleinere projecten in de dorpen gedurende deze legislatuur? 

Terug naar Molenwaard

De gemeente Molenwaard in Nederland is nog maar pas gefusioneerd en stelt de kwestie van verdere schaalvergroting nu al duidelijk in het coalitieakkoord dat vorige week werd ondertekend, indien er financiële problemen zouden opduiken. 

Zoeken naar schaalvoordelen is daar het 1e scenario waaraan men denkt om nieuwe projecten te kunnen realiseren in de 12 dorpen en de stad van de gemeente. 

Nederlandse zakelijkheid!