Conform dit plan is Paal een "hoofddorp" (geen "gehucht!) in het buitengebied. Volgens de planning moeten deze kernen worden versterkt en moet de woonfunctie er voldoende attractief blijven. De woonomgeving moet aantrekkelijk worden gemaakt door de inrichting van dorpscentra, door landschapszorg en door aandacht voor rustplaatsen en verkeersleefbaarheid.

Dat Beringen-Centrum en Beringen- Mijn aangeduid werden als "kleinstedelijk gebied" is niet zozeer de bevestiging van een bestaande realiteit maar wel van een "droom", een na te streven goed. Deze droom kaderde in de opvatting dat Limburg een zwakke stedelijke structuur had. De droom hield tevens de ambitie in om de woondruk op het buitengebied van Beringen (Beverlo, Koersel en Paal) te verminderen.

Een en ander werd geëxpliciteerd in de beleidsvisie van Beringen op vlak van wonen (2014-2019). Hierin wordt gesteld dat een aanzienlijk deel van de toekomstige woonvraag zal opgevangen worden in Beringen-Centrum en Beringen-Mijn.
Meer nog, het blijven voorzien van woningen in de dorpen, betekent dat het kleinstedelijk gebied aan kritische massa verliest. Net die kritische massa is nodig om de gekende woon- en retailprojecten in het centrum van het KSG (kleinstedelijk gebied) voldoende draagkracht te geven. In de gemeentelijke beleidsvisie heet het dat het grootste deel van de bevolkingsgroei in Beringen moet opgevangen worden in het KSG.

In het woonverhaal 2014-2019 lezen we ook dat voor Beringen het publieke groen en de openbare ruimte in het algemeen belangrijk zijn. We schreven zelf al hoe Toronto, als conglomeraat van wijken met veel groen, uitgroeide tot een succesvolle (groot)stad.
Dit tekort aan openbare ruimte en groene ontmoetingsplaatsen geldt evenzeer voor verstedelijkte hoofddorpen zoals Paal.
Tot zover de plannen, de theorie als je wil.

Wat is de realiteit?

Tot dusver mislukten de plannen om de bewoning in Beringen-Centrum en Beringen-Mijn een boost te geven en in de dorpen af te remmen.
De bevolkingsgroei in de dorpen was tot nu toe veel sterker dan in Beringen-Centrum. Beringen-Mijn ontvolkt zelfs.
Het objectief 2030 zoals geformuleerd in de woonvisie is nochtans dat op dat ogenblik 57% van de mensen zou wonen in het KSG en slechts 43% in de dorpen. Volgens de laatst gepubliceerde cijfers woont 28,30% van de bevolking in het KSG tegenover 71,70 % in de dorpen. Een wereld van verschil!

Wat gebeurt er op het terrein? Enkele voorbeelden.

Het plan om in Beringen-Mijn een groot bouwproject te realiseren op het "Houtpark" werd afgeblazen bij gebrek aan belangstelling en dit ondanks een volgehouden barnum reclamecampagne.
Het belangrijk stadsontwikkelingsproject om op de collegesite in Beringen een mix te realiseren van horecazaken, dienstenbedrijven, winkels en wooneenheden gaat niet door en wordt vervangen door de bouw van een administratief complex met een betwistbare toegevoegde waarde op vlak van stadsontwikkeling.

Vrij snel zal nu duidelijk worden welk succes de nieuwe bouwprojecten die in Beringen-centrum op stapel staan, zullen hebben.
We vallen in herhaling als we zeggen dat "de kneedbaarheid" van een samenleving in een niet-totalitair regime, beperkt is. Beringen is Sint Petersburg niet!

De mogelijke ontwikkeling van het "Zandplein" in Paal, gelegen tussen de School-Solferino en Gelebergstraat, tot woonproject toont aan dat het gemeentebestuur niet handelt volgens de eigen ontwikkelde visie of conform de plannen, maar wel louter opportunistisch.
Begin september 2014 besliste het College van Burgemeester en Schepenen om dit plein af te bakenen met een kastanjehouten afsluiting, gecombineerd met bomen. Deze bomen moesten van beperkte omvang zijn om toekomstige ontwikkelingen op het plein niet te hypothekeren. Deze beslissing kwam er nadat een 40-tal buurtbewoners begin 2014 een brief stuurden aan de Burgemeester waarin de huidige ongelukkige toestand van het plein beschreven werd. Enerzijds werden een aantal voorlopige maatregelen voorgesteld om de overlast op het plein te voorkomen en anderzijds werden een aantal structurele verbeteringen op vlak van parkeren, vergroening van het plein met creatie van ontmoetingsruimte (rustbanken), voorgesteld.
Op het laatste buurtplatform Paal van 30 september jl. deelde het gemeentebestuur echter mee dat de stad Beringen het plein in zijn geheel zou verkopen aan een bouwpromotor om er woningen en appartementen te realiseren. Op de vergadering van begin december zal het stadsbestuur zijn visieplan op dit plein helemaal onthullen.

Nog nooit werd er in Paal zoveel gebouwd als op vandaag. In de dorpskom staan verschillende nieuwbouwprojecten op stapel waardoor tientallen nieuwe appartementen op korte termijn in Paal op de woonmarkt komen.
De lokale overheid moet dus helemaal niet corrigerend optreden om de behoefte aan extra-woongelegenheid in Paal te helpen opvullen.

In een ruimere visie op dorpsontwikkeling en conform de eigen gemeentevisie (2014-2019), is er wel behoefte aan bijkomende openbare ruimte om in het verstedelijkingsproces dat Paal ondergaat, voldoende open ruimte te behouden. Invulling van het Zandplein kan o.a. gebeuren door te zorgen voor voldoende parkeerplaatsen aan de rand van het dorp. Niet alleen voor de zondagsmarkt is parking nodig, maar ook in het vooruitzicht van de toekomstige ontwikkeling van handel en horeca in de dorpskom. Verder kan een nieuw groen eiland aangelegd worden met ruimte en voorzieningen voor ontmoeting en sociaal contact. Ten slotte kan de gemeente op die manier heel bescheiden een bijdrage leveren om het landelijk karakter van Paal enigszins te behouden. Nog zo'n doelstelling uit de visietekst.

Als de gemeente Beringen toch zelf de snelle bevolkingsgroei van Paal, deels ten koste van de ontwikkeling van het KSG, wil bestendigen, moeten de plannen om van Beringen-Centrum een stadscentrum te maken met een gewestelijke uitstraling maar definitief opgeborgen worden.

Dan beginnen we samen, in het kader van de voorbereiding van een nieuw structuurplan bijvoorbeeld, een nieuw verhaal te schrijven over "Een gemeente voor de dorpen"...
De toekomstige ontwikkeling van het Zandplein in Paal wordt een testcase voor het beleid in Beringen.

Waarvoor kiest onze stad: voor groen of voor de poen?
Gust Luyten